Tại tờ trình đề nghị xây dựng dự án Luật thuế thu nhập cá nhân (thay thế), Bộ Tài chính đề cập việc có thể thu thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng nhà đất theo thời gian sở hữu, tương tự một số quốc gia.

Bộ Tài chính cho rằng đánh thuế theo thời gian sở hữu sẽ giảm tình trạng đầu cơ, bong bóng bất động sản – vốn là nguyên nhân khiến giá nhà, đất tăng cao vừa qua.

Song theo giới phân tích việc thu thuế này khó giúp hạ giá nhà. Chuyên gia bất động sản Trần Khánh Quang cho biết việc áp thuế theo năm sở hữu sẽ tác động “rất lớn đến thị trường”.

Ông lý giải đầu tư bất động sản cũng mất nhiều chi phí gồm 2% thuế thu nhập cá nhân, 0,5% lệ phí trước bạ, khoảng 2% môi giới và các chi phí về vốn 8-10%. Trong khi đó, giá nhà, đất tăng bình quân 8-12% mỗi năm. Bởi vậy, theo ông Quang, lợi suất đầu tư địa ốc hiện nay có thể không bằng các kênh khác.

“Nếu áp dụng quy định đánh thuế này, nhà đầu tư buộc giữ bất động sản lâu hơn, có thể từ 1 năm trở lên, khiến chi phí vốn, lãi vay, chi phí cơ hội… tăng”, ông nói, cho rằng điều này có thể tạo ra hai tác động.

Đầu tiên là thị trường bất động sản giảm hấp dẫn với nhà đầu tư vì tỷ lệ sinh lời kém hoặc không còn lợi nhuận. Mặt khác, nhà đầu tư vẫn tham gia thị trường, nhưng giá địa ốc bị đẩy lên cao hơn để họ bù lại chi phí về vốn, thuế tăng thêm.

Ông Phạm Đức Toản, CEO EZ Property cho rằng việc đánh thuế cá nhân chuyển nhượng bất động sản theo năm sở hữu với mục tiêu tăng thu ngân sách là đúng. Tuy nhiên, áp dụng quy định này với kỳ vọng giảm giá nhà đất, ông Toản nói “rất khó đạt được”.

“Người sở hữu bất động sản khi chuyển nhượng sẽ cộng mọi chi phí vào giá bán cuối cùng. Họ không trốn tránh các nghĩa vụ về thuế. Còn người mua vẫn chịu thiệt thòi nhiều nhất”, CEO EZ Property cho hay.

Theo ông, trường hợp chủ bất động sản vay ngân hàng, thua lỗ không còn khả năng chi trả, họ phải bán sớm thì cũng chịu “thiệt kép” khi phải nộp thêm thuế sở hữu theo năm.

Chuyên gia này nói rằng chính sách của cơ quan quản lý cần “gãi đúng chỗ ngứa”, không nên gây thêm khó khăn cho thị trường. Bởi thực tế giá nhà đất chỉ tăng mạnh ở Hà Nội và TP HCM, trong khi nhiều địa phương chững giá, thậm chí giảm.

Singapore là nước đang áp dụng chính sách này. Theo đó, nước này áp thuế 100% trên giá trị chênh lệch mua, bán bất động sản. Sau hai năm, thuế suất giảm còn một nửa. Chuyển nhượng nhà sau 3 năm sở hữu, thuế áp hạ còn một phần tư.

Tương tự, tại Đài Loan, giao dịch bất động sản thực hiện trong hai năm đầu sau khi mua, mức thuế là 45%. Trong 2-5 năm, thuế suất 35%; 5-10 năm thuế 20% và sau 10 năm là 15%.

PGS.TS Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) nói việc áp thuế bất động sản theo năm sở hữu là khả thi, giúp giảm bớt động lực mua bán để đẩy giá của nhóm đầu tư lướt sóng, phù hợp thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, ông Long nhận xét giải pháp này cần lộ trình cụ thể về thời điểm áp dụng, tiêu chí, mức đánh thuế… nhằm tránh gây cú “sốc” cho thị trường.

“Hiện hệ thống cơ sở dữ liệu, thông tin về thị trường bất động sản chưa hoàn thiện. Thông tin giá trị chuyển nhượng chưa minh bạch, bởi tình trạng giao dịch hai giá diễn ra phổ biến nhiều năm qua”, chuyên gia Ngô Trí Long lưu ý.

Tương tự, TS Nguyễn Ngọc Tú, nguyên Tổng biên tập Tạp chí Thuế – hiện là giảng viên trong lĩnh vực này nói không nên xem việc đầu tư, tích lũy bất động sản là xấu bởi nó tạo tính thanh khoản cho thị trường.

Theo ông, chủ trương đánh thuế đầu cơ lướt sóng, người sở hữu nhiều nhà đất bỏ hoang là cần thiết, nhưng cần nghiên cứu về sắc thuế, kỹ thuật áp thuế. Việc này sẽ giúp thu đúng, không ảnh hưởng đến người có nhu cầu thực.

Ông đề xuất nên nghiên cứu một sắc thuế mới, như thuế tài sản hay bất động sản, thay vì gộp chung khi sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân. “Loại thuế này chỉ tính trên lợi nhuận sau khi trừ đi chi phí đầu tư địa ốc của nhà đầu tư”, ông Tú gợi ý.

Để làm được, TS Tú cho rằng trước mắt, cơ quan quản lý cần tập trung xây dựng hệ thống thông tin, dữ liệu đất đai trên toàn quốc để thiết lập cơ sở thu đúng, thu đủ với người sử dụng, mua bán và chuyển nhượng bất động sản.

Trong khi đó, ông Trần Khánh Quang và Phạm Đức Toản nhận định để hạ giá nhà đất lúc này, các cơ quan quản lý cần tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho dự án bất động sản, tăng cung thị trường. Việc phát triển nhà ở xã hội tại các thành phố lớn cần đẩy nhanh, thực chất hơn.

Nguồn VnExpress

Với gần 93% đại biểu tán thành, chiều 29/11, Quốc hội biểu quyết thông qua một luật sửa 9 luật liên quan tới lĩnh vực tài chính.

Theo sửa đổi một số điều Luật Quản lý thuế, sàn thương mại điện tử, nền tảng số (trong nước và nước ngoài) và các tổ chức có hoạt động kinh tế số khác phải khấu trừ, nộp thuế thay và kê khai số thuế đã khấu trừ cho người bán trên các nền tảng này.

Trường hợp người bán không thuộc đối tượng được khấu trừ, nộp thuế thay, họ phải trực tiếp đăng ký, khai và nộp thuế. Hồ sơ, thủ tục, cách thức và trách nhiệm kê khai, nộp thuế thay của các sàn thương mại điện tử, nền tảng số sẽ do Chính phủ quy định chi tiết.

Bên cạnh đó, các nhà cung cấp hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, nền tảng số (Facebook, Apple, Tiktok, Goolge…) phải trực tiếp hoặc ủy quyền đăng ký, khai và nộp thuế tại Việt Nam.

Báo cáo giải trình tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật trước khi Quốc hội bấm nút thông qua, ông Lê Quang Mạnh – Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách cho biết một số ý kiến cho rằng việc bỏ cụm từ “không có cơ sở thường trú tại Việt Nam” của các nhà cung cấp nước ngoài kinh doanh thương mại điện tử, nền tảng số là chưa phù hợp.

Tuy nhiên, Bộ Tài chính – cơ quan soạn thảo luật – khẳng định việc bỏ cụm từ này là phù hợp xu hướng quốc tế, đảm bảo quản lý công bằng. Việc này tạo cơ sở, hành lang pháp lý để cơ quan thuế đôn đốc các nhà cung cấp nước ngoài đăng ký, khai và nộp thuế qua Cổng thông tin điện tử dành cho nhà cung cấp nước ngoài và chống thất thu thuế trên các sàn thương mại điện tử, nền tảng số.

Đây là điểm mới so với hiện nay, khi người bán trên sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Tiktok Shop… phải tự kê khai, nộp thuế và chịu trách nhiệm. Các sàn online chỉ có nghĩa vụ cung cấp thông tin cho cơ quan thuế.

Hiện khoảng 102 nhà cung cấp nước ngoài như Meta (Facebook), Google, Tiktok, Netflix, Google… đã kê khai, nộp thuế qua cổng thông tin điện tử của ngành. Lũy kế từ tháng 3/2022 – thời điểm cổng thông tin dành cho các nhà cung cấp nước ngoài vận hành, các doanh nghiệp ngoại đã nộp trên 18.600 tỷ đồng. Ngoài ra, số thuế do Việt Nam khấu trừ nộp thay nhà cung cấp từ khi vận hành cổng khoảng 4.050 tỷ đồng.

Với sàn thương mại điện tử trong nước, ngành thuế bắt đầu thu từ năm nay. Trong đó, riêng Hà Nội đã thu được khoảng 35.000 tỷ đồng tính tới đầu tháng 11.

Luật vừa thông qua cũng bổ sung quy định về xử phạt hành chính với kiểm toán độc lập. Theo đó, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm thì tuỳ tính chất, mức độ bị xử phạt hành chính, truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc chịu biện pháp quản lý Nhà nước. Trường hợp gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định.

Mức phạt tiền tối đa với vi phạm của kiểm toán độc lập là 2 tỷ đồng với tổ chức, 1 tỷ với cá nhân. Thời hiệu xử phạt hành chính là 5 năm. Chính phủ quy định chi tiết việc xử phạt này.

Thảo luận trước đó, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết có ý kiến đề nghị làm rõ mức xử phạt hành chính, bảo đảm tính răn đe. Cũng có ý kiến đề nghị chỉ tăng mức xử phạt tối đa gấp 2 lần hiện nay và thời hiệu xử phạt là 2 năm, do nhu cầu nhân sự kiểm toán còn thiếu so với quy mô thị trường.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhìn nhận đây là mức phạt tiền tối đa, chỉ áp dụng với một số vi phạm nghiêm trọng chuẩn mức kiểm toán, chưa tới mức truy cứu trách nhiệm hình sự. Cơ quan thường trực của Quốc hội đề nghị Chính phủ rà soát, đánh giá tác động và có mức xử phạt với từng hành vi, khi xây dựng nghị định hướng dẫn.

theo VnExpress

Ngày 29/11, yen Nhật có thời điểm lên 149,77 JPY đổi một USD. Đây là lần đầu tiên nội tệ Nhật Bản chạm mốc này kể từ ngày 21/10. Hiện tại, tỷ giá là 150 JPY một USD.

“Yen đang trong đà tăng. Khi khối lượng giao dịch vào dịp nghỉ lễ thấp đi, rất ít yếu tố có thể chặn lại đà tăng này”, Matt Simpson – nhà phân tích thị trường tại City Index cho biết.

Yen mạnh lên khi nhà đầu tư ngày càng kỳ vọng Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) nâng lãi suất trong phiên họp ngày 19/12. Xác suất nâng lãi thêm 25 điểm cơ bản tháng tới hiện là 57%.

Khả năng này tăng lên sau khi Nhật Bản công bố chỉ số giá tiêu dùng (CPI) cơ bản (không tính giá thực phẩm) tháng 11 của Tokyo. Theo đó, CPI tăng 2,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Mức này cao hơn mục tiêu 2%, nhỉnh hơn dự báo của thị trường (2,1%) và mạnh hơn đáng kể so với số liệu tháng 10 (1,8%).

Dù vậy, các nhà phân tích tại Công ty Chứng khoán Mizuho cho rằng BOJ sẽ vẫn giữ nguyên lãi suất tháng tới. “Thị trường đang phản ứng quá đà với số liệu CPI”, các nhà phân tích nhận xét.

Yen Nhật còn tăng giá do nhu cầu trú ẩn, khi Tổng thống đắc cử Donald Trump tuần này dọa áp thuế nhập khẩu với hàng hóa Mexico, Canada và Trung Quốc. Tuần này, yen đã tăng 3% – mạnh nhất kể từ tháng 7/2023.

Không chỉ yen, hầu hết tiền tệ lớn khác đều tăng giá so với USD. Bảng Anh, đôla New Zealand và nhân dân tệ Trung Quốc đều lên cao nhất hơn một tuần so với đôla Mỹ. Bảng hiện tăng 0,2% lên 1,27 GBP một USD. Euro tăng 1,4%, lên 1,05 EUR một USD. Dù vậy, từ đầu tháng, euro đã giảm 2,8% – tệ nhất kể từ tháng 5/2023.

Nhân dân tệ hiện tăng 0,3% lên 7,23 CNY một USD. Đôla New Zealand tăng 0,45%, đổi được 0,59 USD – cao nhất hơn một tuần.

Dollar Index – đo sức mạnh của đồng bạc xanh với rổ tiền tệ lớn – hiện giảm 0,2% về 105,8 điểm. Có lúc, chỉ số này xuống thấp nhất 2 tuần. Dù vậy, tính chung cả tháng, đôla Mỹ đã tăng hơn 2%, do nhà đầu tư kỳ vọng chiến thắng của ông Trump sẽ có lợi cho đồng tiền này.

Ngày 29/11, khu vực đồng euro sẽ nhận báo cáo lạm phát tháng 11, nhiều khả năng ảnh hưởng đến tốc độ cắt giảm lãi suất của Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB). Quan chức ECB Francois Villeroy de Galhau hôm 28/11 cho rằng cơ quan này nên cởi mở với khả năng giảm lãi suất mạnh tay tháng tới.

Theo VnExpress

Ông Donald Trump từng áp thuế với hàng hóa nước ngoài trong nhiệm kỳ đầu, khởi động với pin năng lượng mặt trời và máy giặt vào 2018. Sau đó, thép và nhôm xuất đến Mỹ cũng chịu thêm thuế, kể cả xuất xứ từ đồng minh.

Đáng kể nhất là đợt tăng thuế với hàng Trung Quốc, dẫn đến xung đột thương mại Mỹ – Trung. Hai nước đạt được một thỏa thuận vào 2020, nhưng các cam kết mua hàng Mỹ của Trung Quốc chưa bao giờ thành hiện thực.

Khi Trump nhậm chức vào 2017, chính phủ liên bang thu về xấp xỉ 35 tỷ USD từ thuế nhập khẩu và các khoản phí liên quan. Con số này tăng hơn gấp đôi, lên gần 71 tỷ USD vào 2019, theo số liệu từ Văn phòng Quản lý và Ngân sách (OMB).

Mức này có vẻ đáng kể nhưng so với quy mô nền kinh tế Mỹ thì vẫn nhỏ. Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) nước này hiện khoảng 29.300 tỷ USD, theo Cục Phân tích kinh tế Mỹ (BEA). Tức là, thuế quan thu được chiếm chưa đến 0,3% GDP.

Vì vậy, theo các chuyên gia, tác động của đòn đánh thuế trong nhiệm kỳ đầu hầu như không rõ nét với kinh tế Mỹ. Các nghiên cứu cho rằng cuộc chiến thuế quan với Trung Quốc không mang lại lợi ích kinh tế nào cho các cộng đồng bị ảnh hưởng bởi việc chuyển sản xuất ra nước ngoài.

Vốn đầu tư nhà máy không tăng vọt như mục tiêu mang việc làm trở về của ông Trump. Thay vào đó, nhiều công ty Mỹ chọn phương án tìm kiếm nhà cung cấp thay thế Trung Quốc. Các nghiên cứu cũng cho thấy nền kinh tế lớn nhất thế giới có thể đã hy sinh một phần “sức mạnh mềm” khi người Trung Quốc ít xem phim Hollywood hơn.

Tuy nhiên, lần này giới chuyên gia cảnh báo mối đe dọa về thuế của Tổng thống đắc cử có thể sẽ khác. Ông Trump cho biết sẽ áp thuế nhập khẩu 25% với toàn bộ hàng từ Mexico và Canada, bổ sung 10% thuế với hàng Trung Quốc ngay khi nhậm chức. Việc này nhằm siết chặt kiểm soát ma túy, nhất là fentanyl và nhập cư bất hợp pháp.

“Rõ ràng sẽ có thêm nhiều thuế quan nữa”, Michael Stumo, CEO tổ chức Coalition for a Prosperous America – một nhóm ủng hộ thuế nhập khẩu để hỗ trợ ngành sản xuất trong nước, cho biết.

So với nhiệm kỳ đầu, các mức thuế mới ông Trump đề xuất có quy mô lớn và mang lại những tác động đáng kể hơn. Nếu Mexico, Canada và Trung Quốc đối mặt với các mức thuế bổ sung mà ông tuyên bố vừa qua, số tiền thuế Mỹ thu được có thể lên tới 266 tỷ USD, chưa tính đến gián đoạn thương mại và các biện pháp trả đũa.

Chi phí này có khả năng sẽ do các gia đình Mỹ, nhà nhập khẩu, cùng các công ty trong và ngoài nước trả, thông qua giá cả cao hơn hoặc lợi nhuận thấp. Melquiades Flores, chủ công ty bán buôn nông sản M&M Tomatoes and Chile tại Los Angeles cho biết khách hàng sẽ phải chịu giá cao hơn. “Bất kể họ tính thuế bao nhiêu, giá tăng và người tiêu dùng gánh chịu”, ông nói.

Goldman Sachs ước tính lạm phát cơ bản theo chỉ số giá tiêu dùng cá nhân (PCE) tăng 0,9% khi các mức thuế được thực hiện. Dù lạm phát hạ nhiệt, tốc độ đã chậm lại. So với cùng kỳ 2023, PCE tháng 10 tăng 2,3% so với mức 2,1% vào tháng 9.

Joe Brusuelas, kinh tế trưởng thị trường Mỹ tại công ty kiểm toán RSM cho biết kênh nhập khẩu hàng hóa đã góp phần kéo giảm lạm phát hai năm qua. “Tuy nhiên, khả năng giá cả leo thang kéo theo chi phí trong khu vực dịch vụ tăng lên”, ông nói.

Các cựu quan chức chính quyền Biden cảnh báo việc doanh nghiệp lợi dụng điều chỉnh thuế để tăng giá hàng hóa. Điều này từng xảy ra hồi 2022, khi xung đột Nga – Ukraine tạo cơ hội cho thương nhân đẩy giá lương thực và năng lượng đi lên.

“Tôi lo ngại về các mức thuế không phân biệt áp dụng cho nhiều quốc gia ngoài Trung Quốc. Điều này có thể tạo điều kiện cho doanh nghiệp tăng giá vô tội vạ”, bà Jen Harris, cựu quan chức Nhà Trắng dưới thời Biden, hiện là Giám đốc Sáng kiến kinh tế và xã hội Quỹ William & Flora Hewlett nhận xét.

Đảng Dân chủ và các tổ chức doanh nghiệp cũng lên tiếng về rủi ro từ các mối đe dọa áp thuế của ông Trump. Các đảng viên Dân chủ tại Hạ viện đưa ra luật để tước bỏ khả năng áp thuế đơn phương của Tổng thống. Họ cảnh báo rằng chúng có thể dẫn đến giá ôtô, giày dép, nhà ở và hàng tạp hóa leo thang.

Ngoài ra, những lời đe dọa thuế quan của ông Trump tạo cảm giác bất định, khi các công ty và quốc gia chờ đợi điều chỉnh cụ thể để đánh giá mức độ ảnh hưởng.

“Chúng ta biết các ưu tiên chính sách kinh tế chính của chính quyền Trump sắp tới, nhưng không biết chúng sẽ được thực hiện như thế nào hoặc khi nào”, Greg Daco, kinh tế trưởng thị trường Mỹ tại EY-Parthenon bình luận.

Với Tổng thống đắc cử, thuế là công cụ đã được thử nghiệm vào nhiệm kỳ đầu và dường như ít gây tranh cãi về mặt chính trị hơn. Các mức thuế ông áp đặt với hàng Trung Quốc được Tổng thống Joe Biden duy trì, thậm chí mở rộng. Quan chức chính quyền Biden từng xem xét việc dỡ bỏ để giảm áp lực lạm phát, nhưng họ nhận ra rằng chúng khó có thể giúp ích đáng kể.

Michael Stumo nói thuế quan “mới và độc đáo đến mức khiến mọi người hoảng sợ vào năm 2017”, nhưng hiện chúng được Mỹ và các quốc gia khác coi là một phần trong bộ công cụ chính sách.

Nguồn: VnExpress

Theo Luật Nhà ở 2014, từ 1/7/2015, nhà đầu tư được làm dự án nhà ở thương mại khi có quyền sử dụng với đất ở. Cơ chế này, theo Chính phủ, làm bó hẹp các trường hợp thực hiện dự án nhà ở thương mại dưới quy mô khu đô thị, nhất là tại các khu vực mới, chưa có đất ở.

Do đó, Chính phủ đề xuất Quốc hội xem xét dự thảo Nghị quyết, trong đó cho thí điểm trong 5 năm việc nhà đầu tư thỏa thuận nhận quyền sử dụng với đất nông nghiệp, phi nông nghiệp không phải đất ở, đất khác trong cùng thửa để làm dự án nhà ở thương mại.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP HCM (HoREA) góp ý ưu tiên thí điểm với doanh nghiệp nhận chuyển quyền sử dụng hoặc đang có quỹ đất để làm dự án nhà ở thương mại vừa túi tiền, phù hợp tình hình kinh tế của địa phương.

Việc này theo ông sẽ thúc đẩy cấu trúc lại sản phẩm nhà ở đang lệch pha về phân khúc cao cấp, giúp thị trường phát triển an toàn, bền vững.

Tại phiên thảo luận quốc hội tuần trước, nhiều đại biểu Quốc hội băn khoăn khi thí điểm mở rộng đất làm dự án nhà ở thương mại trong khi không ít nơi xây xong không ai ở, còn phát triển nhà ở xã hội, nhà ở vừa túi tiền người dân vẫn gặp khó. Theo họ, nhà ở xã hội, nhà giá bình dân là phân khúc có nhu cầu thực của người dân tại nhiều địa phương.

Cũng theo dự thảo nghị quyết trình Quốc hội, dự án được chọn thí điểm phải được thực hiện tại khu vực đô thị, không thuộc công trình phải thu hồi. Dự án thí điểm cần có tối đa 30% diện tích đất ở tăng thêm trong kỳ quy hoạch (so với hiện trạng sử dụng đất) theo phương án phân bổ và khoanh vùng đất đai của quy hoạch tỉnh đến 2030.

Chủ tịch HoREA cho biết tiêu chí trên sẽ giúp hạn chế tình trạng nhà đầu tư lợi dụng nghị quyết thí điểm để “mua gom” đất nông nghiệp tràn lan hoặc lấy đất trồng lúa làm dự án nhà ở thương mại. Bởi Luật Đất đai 2024 quy định chặt chẽ về quy hoạch đất trồng, cơ chế bảo vệ đất lúa, nhằm bảo đảm an ninh lương thực quốc gia.

Việc thí điểm này là bước tháo gỡ khó khăn về nguồn cung của các dự án bất động sản trong bối cảnh giá tăng cao do một phần nguyên nhân từ khó khăn tiếp cận đất đai.

Danh mục khu đất được chọn thí điểm mở rộng loại đất chuyển đổi sẽ do UBND cấp tỉnh trình HĐND cùng cấp phê duyệt. Ngoài đề xuất từ cấp có thẩm quyền, ông Lê Hoàng Châu kiến nghị bổ sung thêm tiêu chí nhà đầu tư được đề xuất bổ sung khu đất vào danh mục này.

Thời gian qua, nhiều huyện ven Hà Nội nóng về đấu giá đất với giá trúng lên tới 100 triệu đồng một m2, như tại Thanh Oai, Hoài Đức. Các mức giá này gấp vài lần tới chục lần giá khởi điểm. Gần đây các phiên đấu giá ở huyện ven giảm nhiệt sau các động thái siết lại từ cơ quan quản lý, song giá trúng vẫn ở mức cao 55-75 triệu đồng một m2.

Dự kiến Quốc hội biểu quyết thông qua nghị quyết này vào ngày 30/11

Nguồn: VnExpress

Trong báo cáo gửi Văn phòng Chính phủ, Bộ Xây dựng đề xuất đánh thuế với trường hợp sở hữu, sử dụng nhiều nhà, đất nhằm hạn chế đầu cơ, mua đi bán lại trong thời gian ngắn để kiếm lời.

Thực tế, đề xuất đánh thuế nhà từng được Bộ Tài chính nêu tại dự thảo Luật Thuế nhà, đất 2009, mức 0,03% với nhà trên 500 triệu đồng. Mười năm sau, nhà chức trách lấy ý kiến dự thảo Luật Thuế tài sản với 2 phương án về ngưỡng đánh thuế nhà, trên 700 triệu hoặc 1 tỷ đồng, tương ứng thuế 0,3% hoặc 0,4%. Song, các đề xuất này đều vấp phải phản ứng trái chiều từ dư luận ngay khi công bố, nên được gác lại.

Ông Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, nói “thiếu quyết tâm chính trị” là nguyên nhân cốt yếu khiến chính sách thuế bất động sản “vẫn nằm trên giấy”. Ông Võ nhìn nhận việc áp thuế bất động sản gặp thách thức bởi “rơi vào thế giằng co” nhiều năm qua. Theo ông, đối tượng bị đánh thuế là người sở hữu nhiều bất động sản, thường là nhà đầu tư, đầu cơ, chủ đầu tư – vốn là nhóm có nguồn lực tài chính lớn hoặc quyền lực. Nhóm này luôn ở thế xung đột với những người “vất vả để mua nhà”, hay số đông người lao động tài chính ít, không có khả năng mua.

Hệ lụy là từ năm 2018 đến nay, thị trường địa ốc xuất hiện nhiều dấu hiệu tiêu cực, bất cập khi giá nhà leo thang và lệch pha cung – cầu nghiêm trọng. Việc này ảnh hưởng đến phát triển bền vững của thị trường.

Ở góc độ cơ quan quản lý thuế, điều khiến họ lo ngại là việc áp thuế này có thể tác động mạnh tới thị trường bất động sản. “Việc này sẽ kéo theo nhiều hệ lụy, có thể khiến nền kinh tế rơi vào ảm đạm”, một lãnh đạo Bộ Tài chính chia sẻ bên lề cuộc họp tuần trước.

Năm ngoái, Bộ Tài chính cho biết đã nghiên cứu xây dựng dự án Luật Thuế bất động sản, dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến vào kỳ họp tháng 10, thông qua vào tháng 5/2025. Song, tại một báo cáo gửi Chính phủ cuối tháng 7, cơ quan này đánh giá thời điểm này “chưa phù hợp”. Lý do là kinh tế thế giới còn phức tạp, khả năng phục hồi chưa rõ. Ở trong nước, doanh nghiệp và một bộ phận người dân vẫn khó khăn. Những yếu tố này tác động tiêu cực lên triển vọng phục hồi kinh tế Việt Nam, khó đảm bảo chỉ tiêu tăng trưởng GDP bình quân 5 năm khoảng 6,5-7%. Cùng với đó, thị trường bất động sản vẫn tiềm ẩn rủi ro, nguy cơ gây bất ổn kinh tế vĩ mô trong bối cảnh niềm tin người tiêu dùng chưa phục hồi.

Giám đốc một công ty bất động sản đang phát triển dự án tại khu Tây Hà Nội cho rằng thuế bất động sản hướng đến chống đầu cơ, tránh lãng phí đất đai. Song theo ông, chính sách này cần tính toán kỹ để không triệt tiêu cơ hội phát triển của thị trường bất động sản – lĩnh vực vốn ảnh hưởng trực tiếp đến hàng chục ngành nghề liên quan.

Lo ngại không đảm bảo công bằng giữa các đối tượng sở hữu nhà, cũng là nguyên nhân khiến chính sách thuế bất động sản vẫn dừng lại ở nghiên cứu. Cách đây hai năm, TP HCM đề xuất thí điểm áp thuế với nhà, đất thứ hai, nhưng không thành cũng bởi lý do này. Góp ý tại thời điểm đó, Bộ Kế hoạch & Đầu tư lo ngại người có một nhà, đất ở diện tích, giá trị lớn sẽ không bị đánh thuế. Ngược lại, người sở hữu hai nhà, đất với diện tích, giá trị nhỏ lại chịu thuế cao.

Ông Nguyễn Chí Thanh, Tổng giám đốc Công ty Cao ốc quốc tế Hồ Tây, lo ngại tình trạng thuế chồng thuế nếu chính sách này áp dụng. Theo ông, hiện người mua nhà đất phải đóng tiền sử dụng một lần, khoảng 10-50% giá trị tài sản. “Nếu đánh thuế nhà, đất hằng năm nhưng vẫn thu tiền sử dụng đất một lần sẽ khiến người dân “kiệt quệ”, họ không đủ sức mua nhà. Trong khi, người giàu có thể lách bằng cách chuyển quyền sở hữu tài sản cho người thân”, ông nói.

Trong khi đó, một lãnh đạo doanh nghiệp địa ốc nhìn nhận đánh thuế bất động sản có thể đẩy giá nhà, đất tăng lên. Bởi, chi phí thuế sẽ cộng vào giá thành sản phẩm, người mua sau cùng phải chịu khoản này. Khi đó, giấc mơ sở hữu nhà của phần đông người dân sẽ càng khó khăn.

Ngoài ra, theo các chuyên gia đánh thuế bất động sản không dễ do thiếu hệ thống cơ sở dữ liệu bất động sản. Theo GS. TS Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính), chỉ số giá chủ yếu do các đơn vị độc lập thu thập và công bố, chưa hoàn chỉnh tất cả phân khúc nhà đất. Thậm chí mỗi báo cáo của các đơn vị đưa ra lại có dữ liệu khác nhau. Cùng với đó, phần lớn các giao dịch địa ốc có tình trạng hai giá, tức giá mua thực tế chênh cao so với kê khai trong hợp đồng để nộp thuế. “Điều này không phản ánh chính xác các giao dịch, ảnh hưởng đến dữ liệu, gây thất thu ngân sách”, ông Thịnh nói.

Do đó, theo ông Đặng Hùng Võ, Việt Nam cần áp dụng công nghệ trong xây dựng, quản lý cơ sở dữ liệu bất động sản, cải thiện nghiệp vụ định giá. “Từ đó, việc xác định nhà thứ hai, ba và giá trị bất động sản mới minh bạch”, ông nói.

Dù chưa có sắc thuế tài sản riêng, thực tế các loại thuế về sử dụng đất phi nông nghiệp, nông nghiệp cũng có tính chất và đặc điểm tương tự. Tuy nhiên, số thu hàng năm của hai khoản này chỉ chiếm 0,03% GDP. Mức này khá khiêm tốn so với các nước khác. Chẳng hạn, quy mô thu thuế bất động sản ở hầu hết các quốc gia khoảng 0,1-3% GDP, riêng các nước châu Phi dưới 0,5%, theo số liệu từ Bộ Tài chính.

Giới chuyên môn nhiều lần khẳng định nghiên cứu về chính sách thuế bất động sản là cần thiết, góp phần cơ cấu lại ngân sách nhà nước theo hướng an toàn, khuyến khích sử dụng bất động sản hợp lý, phù hợp thông lệ quốc tế. Song, việc này cần có lộ trình, tránh gây cú “sốc” cho thị trường.

Chuyên gia Đinh Trọng Thịnh gợi ý giai đoạn đầu có thể áp thuế suất vừa phải, sau đó tăng dần để người dân làm quen. Chẳng hạn, Singapore áp thuế 16% khi chủ sở hữu bán nhà trong năm đầu sau khi mua. Mức thuế giảm về 12% và 8% vào hai năm tiếp theo. Họ không phải chịu thuế này khi bán nhà sau năm thứ 4. Nước này cũng có nhiều đợt điều chỉnh thuế với người mua bất động sản thứ hai trong nhiều năm qua.

“Cơ quan quản lý nên nghiên cứu kỹ cách thu thuế tài sản nhà ở tại nhiều nước phát triển để áp dụng thận trọng với Việt Nam”, ông nói.

Ngoài ra, để giải quyết lo ngại về thiếu công bằng giữa các chủ thể sở hữu, ông Đặng Hùng Võ cho rằng nhà điều hành nên bổ sung thêm căn cứ về diện tích nhà, đất khi nghiên cứu áp thuế. Việc này nhằm tránh trường hợp người sở hữu nhiều nhà diện tích nhỏ bị đánh thuế, nhưng có căn hộ hàng trăm m2 lại không bị thu. Còn theo ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội môi giới Bất động sản Việt Nam, để chính sách được đồng thuận cao, việc áp thuế ngoài tính dựa trên số lượng nhà, đất sở hữu, cần tính trên giá trị tài sản.

Về phía cơ quan quản lý, Thứ trưởng Tài chính Nguyễn Đức Chi nói mục tiêu của nhà điều hành là tạo thị trường bất động sản minh bạch, ổn định. Ông khẳng định Bộ Tài chính đồng tình đề xuất đánh thuế người sở hữu nhiều nhà, đất. Song, theo ông, các chính sách đưa ra cần mang tổng thể. “Nếu riêng thuế sẽ không đáp ứng được hết, mục tiêu cuối cùng không đạt được. Các chính sách về đất đai, quy hoạch cũng phải đồng bộ”, ông Chi nói.

Theo VnExpress

Thông tin được lãnh đạo Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) cho biết tại một sự kiện ngày 21/11. Theo đó, cơ quan này đang xây dựng chức năng “tờ khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân gợi ý” trên các ứng dụng (app) eTax Mobile, để hỗ trợ cá nhân kê khai thuế điện tử.

Tức là, ứng dụng này sẽ hỗ trợ người nộp thuế tạo tờ khai thuế dựa vào dữ liệu từ doanh nghiệp – nơi trả thu nhập cho người nộp thuế, thay vì họ phải tự tổng hợp thông tin kê khai như hiện tại.

Sau đó, ngành thuế sẽ nâng cấp ứng dụng, tự động hỗ trợ việc quyết toán, hoàn thuế thu nhập cá nhân cho người nộp. Dự kiến, việc này triển khai đầu năm sau, trước kỳ quyết toán thuế thu nhập cá nhân của năm 2024.

Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Mai Xuân Thành cho rằng việc hoàn thuế thu nhập cá nhân tự động sẽ giúp đơn giản các bước thủ công, xử lý hồ sơ, khi lượng người nộp thuế cá nhân hàng năm phải quyết toán, hoàn thuế rất lớn.

Hoàn thuế thu nhập cá nhân là khi người dân được trả lại phần nộp thừa trong năm, hoặc có thu nhập tính thuế chưa đến ngưỡng phải nộp. Theo Luật Thuế thu nhập cá nhân, cá nhân không có người phụ thuộc, thu nhập dưới 132 triệu đồng một năm có thể làm thủ tục để hoàn phần nộp dư. Với mỗi người phụ thuộc (bố mẹ, vợ con, anh chị) phần thu nhập được khấu trừ thêm 52,8 triệu đồng một năm.

Những người có từ 2 nguồn thu nhập trở lên phải trực tiếp làm thủ tục quyết toán, hoàn thuế. Khi đó, họ tự tổng hợp chứng từ khấu trừ để nộp kèm hồ sơ. Song, thủ tục, chứng từ hoàn thuế khá phức tạp, khiến không ít người định bỏ số tiền nộp thừa hoặc mất phí thuê dịch vụ hỗ trợ để được hoàn.

Ngoài hoàn thuế, theo lãnh đạo Tổng cục Thuế, nhà chức trách cũng xây dựng cổng thông tin điện tử dành cho cá nhân kinh doanh thương mại điện tử đăng ký, kê khai, nộp thuế.

Cơ quan thuế sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) kiểm soát doanh thu, mua bán trên các sàn thương mại điện tử. Công cụ này sẽ phân tích thông tin hóa đơn điện tử, xác định các rủi ro về lập hóa đơn giả hoặc mua bán chứng từ khi xét hoàn thuế giá trị gia tăng (VAT). Ứng dụng AI cũng được dùng trong phân tích dữ liệu lớn được thu thập từ hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, nhằm xác định các hành vi không kê khai, trốn thuế.