Thủ tướng: Cần cơ chế đặc biệt cho dự án đường sắt tốc độ cao

Chủ trì cuộc họp Thường trực Chính phủ với bộ ngành về chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc Nam sáng 5/10, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu tập trung vào vấn đề huy động nguồn lực, đơn giản hóa thủ tục hành chính, linh hoạt hóa các quy định về đất đai và giải phóng mặt bằng, đồng thời tìm kiếm các giải pháp để rút ngắn thời gian thi công. Ông cũng yêu cầu các cơ quan rà soát suất đầu tư, tính toán chính xác nhất có thể tổng mức đầu tư.

Theo Thủ tướng, Trung ương, Bộ Chính trị đã thống nhất chủ trương đầu tư xây dựng toàn tuyến đường sắt tốc độ cao trục Bắc Nam với vận tốc thiết kế 350 km/h – tuyến đường sắt lưỡng dụng, vừa phát triển kinh tế xã hội, vừa phục vụ quốc phòng, an ninh. Vì vậy, ông yêu cầu cơ quan chức năng đánh giá toàn diện tác động của dự án, không chỉ tập trung vào các chỉ số kinh tế như nợ công, nợ Chính phủ, nợ nước ngoài và bội chi ngân sách mà còn phải xem xét hiệu quả tổng hợp của dự án đối với việc nâng cao tiềm lực và vị thế quốc gia.

“Cần phân tích kỹ lưỡng về khả năng giảm chi phí logistics, tăng cường sức cạnh tranh của sản phẩm và hàng hóa, từ đó góp phần thúc đẩy sự phát triển chung của nền kinh tế”, ông nói.

Lãnh đạo Chính phủ tiếp tục khẳng định hướng tuyến của đường sắt tốc độ cao cần thẳng nhất có thể, tránh các khu dân cư lớn để không phải giải phóng mặt bằng nhiều, tiết kiệm chi phí, triển khai nhanh và tạo không gian phát triển mới. Các nhà ga phải theo hướng hiện đại, tầm nhìn xa nhưng tránh lãng phí.

Theo Thủ tướng, nguồn lực đầu tư dự án gồm đầu tư công của Trung ương, địa phương, vốn vay, phát hành trái phiếu, nhất là trong xây dựng, vận hành nhà ga. Chính phủ đã lập tổ công tác và Bộ Giao thông Vận tải được giao lập tổ giúp việc chuyên trách xây dựng, triển khai dự án với nhân sự chất lượng tốt nhất. Phó thủ tướng Trần Hồng Hà sẽ trực tiếp chỉ đạo triển khai dự án.

Bộ Giao thông Vận tải tiếp thu tối đa ý kiến Thường trực Chính phủ, lãnh đạo bộ ngành để trình Hội đồng thẩm định, hoàn thiện hồ sơ trình Quốc hội tại kỳ họp Quốc hội khai mạc ngày 20/10. Trong hai năm 2025-2026, Bộ sẽ tổ chức đấu thầu lựa chọn tư vấn quốc tế, khảo sát, lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi. Theo kế hoạch, sau khi khởi công hai đoạn Hà Nội – Vinh và Nha Trang – TP HCM cuối năm 2027, các đoạn còn lại từ Vinh đến Nha Trang sẽ khởi công năm 2028-2029. Toàn tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc Nam sẽ hoàn thành năm 2035.

Dự án này được Bộ Giao thông Vận tải tham khảo mô hình từ 22 quốc gia và học tập kinh nghiệm tại 6 nước đã làm chủ công nghệ đường sắt tốc độ cao. Trên cơ sở đó, Bộ đề xuất đường sắt tốc độ cao dài 1.541 km, quy mô đường đôi, khổ 1.435 mm, điện khí hóa, hạ tầng thiết kế tốc độ 350 km/h, bố trí 23 ga hành khách với cự ly trung bình 67 km, 5 ga hàng hóa. Tuyến sẽ bắt đầu tư ga Ngọc Hồi (Hà Nội) đi qua 20 tỉnh, thành và kết thúc tại ga Thủ Thiêm (TP HCM), tổng mức đầu tư sơ bộ 67,34 tỷ USD.