Chiều 13/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội họp phiên thứ 50, cho ý kiến về Dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi).

Thừa ủy quyền Chính phủ, Thứ trưởng Tài chính Cao Anh Tuấn trình bày tờ trình cho biết theo dự thảo luật, căn cứ xác định chịu thuế hay không của hộ, cá nhân kinh doanh sẽ dựa vào doanh thu thực tế hàng năm, thay vì thuế khoán như hiện hành.

Với các trường hợp phải nộp thuế, hộ và cá nhân kinh doanh sẽ tự khai, tính thuế theo từng loại trong kỳ. Chính phủ sẽ quy định chi tiết phương pháp tính thuế giá trị gia tăng (VAT), hồ sơ và thủ tục kê khai và nộp thuế. Chế độ kế toán áp dụng cho nhóm này sẽ được Bộ Tài chính ban hành.

Góp ý nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho rằng khi áp dụng cơ chế mới, doanh thu kê khai theo hóa đơn sẽ cao hơn đáng kể mức khoán hiện hành. Điều này dẫn tới gia tăng gánh nặng thuế (VAT, thu nhập cá nhân) của các hộ, cá nhân kinh doanh.

Vì vậy, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị cơ quan soạn thảo đánh giá tác động sự thay đổi nghĩa vụ thuế. Trường hợp chênh lệch giữa doanh thu kê khai và thuế khoán quá lớn, ông Mãi cho rằng cần xem xét điều chỉnh thuế suất. Việc này để hộ, cá nhân kinh doanh không bị ảnh hưởng lớn, phù hợp tinh thần Nghị quyết 68 và mục tiêu cải thiện đời sống nhân dân.

Việt Nam hiện có trên 5,2 triệu hộ kinh doanh, tạo ra 8-9 triệu việc làm, tương đương với khối công ty tư nhân. Thực tế, nhiều hộ kinh doanh quen với nộp thuế khoán nên chưa chú trọng ghi chép sổ sách, minh bạch doanh thu. Khi bỏ thuế khoán, họ buộc phải thực hiện chế độ sổ sách kế toán, hóa đơn theo phương pháp kê khai hay doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ.

Thuế khoán sẽ được bỏ hoàn toàn từ đầu năm 2026. Song theo Nghị định 70, từ 1/6, các hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng mỗi năm thuộc một số ngành nghề (ăn uống, khách sạn, bán lẻ, vận tải hành khách, thẩm mỹ, vui chơi giải trí…) phải chuyển đổi trước. Đại diện Cục Thuế (Bộ Tài chính) từng cho rằng đây là bước chuẩn bị để các hộ kinh doanh lớn dần làm quen với phương thức quản lý mới.

Cũng theo dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi), mã số thuế của cá nhân, hộ kinh doanh là số định danh cá nhân. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị dự luật cần quy định chặt chẽ tính bảo mật, tránh rò rỉ thông tin cá nhân. Các quy định về hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ trong quá trình chuyển đổi số cũng cần được bổ sung tại dự luật, theo Chủ tịch Quốc hội.

Tại dự luật, Chính phủ cũng đề xuất cơ chế thưởng cho cơ quan thuế trong trường hợp thu ngân sách vượt kế hoạch. Theo lãnh đạo Bộ Tài chính, đây là khoản “thưởng vượt dự toán”, không phải cơ chế tài chính đặc thù như trước kia. Tỷ lệ thưởng dự kiến tối đa 10% trên số vượt thu, tương đương khoảng 8.000 tỷ đồng một năm. Khoản này được chi trả tối đa bằng một tháng tiền lương cho cán bộ, công chức thuế. Chính phủ sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền cơ chế này trước khi thể chế hóa vào luật.

Dự thảo cũng đề xuất tăng quyền chủ động cho cơ quan thuế trong quản lý dữ liệu, kiểm tra, ấn định thuế và cưỡng chế thi hành.

Về chính sách khuyến khích hóa đơn điện tử, cơ quan soạn thảo đề xuất trích 0,1% tổng thuế VAT nội địa (khoảng 300 tỷ đồng một năm) để triển khai chương trình “hóa đơn may mắn” và thưởng người tố giác hành vi gian lận hóa đơn. Theo Thứ trưởng Tài chính Cao Anh Tuấn, Bộ Tài chính đã tham khảo kinh nghiệm quốc tế trước khi đưa ra chính sách này.

Chẳng hạn, Đài Loan quay số hóa đơn may mắn 2 tháng một lần với giải thưởng lớn. Hay Trung Quốc, Bồ Đào Nha cũng áp dụng hình thức tương tự để khuyến khích hộ kinh doanh tuân thủ. Song lãnh đạo Bộ Tài chính thừa nhận cần rà soát để đảm bảo đồng bộ với Luật Ngân sách Nhà nước, tránh chồng chéo và khoản này có thể đưa vào phần dự toán tuyên truyền hỗ trợ, thay vì là một khoản riêng.

Liên quan tới phối hợp quản lý thương mại điện tử, Bộ Tài chính cho biết sẽ phối hợp với Bộ Công Thương để thống nhất quản lý, chống thất thu, rủi ro và đảm bảo quyền lợi người nộp thuế.

Dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi) dự kiến trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 10, khai mạc ngày 20/10.

FTSE Russell vừa công bố Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi cận biên. Trong báo cáo phát hành sáng nay, các công ty chứng khoán đều đánh giá cao cột mốc này đối với sự phát triển của thị trường.

Chứng khoán Phú Hưng (PHS) kỳ vọng việc này sẽ thu hút mạnh dòng vốn quốc tế, mở rộng khả năng tiếp cận của nhà đầu tư toàn cầu, đặc biệt là các quỹ ETF và quỹ tương hỗ đang theo dõi các chỉ số của FTSE Russell. Nhóm phân tích này ước tính dòng vốn từ các quỹ chủ động và bị động vào thị trường Việt Nam khoảng 5 tỷ USD.

Ngoài ra sau khi được nâng hạng, thị trường vốn cũng sẽ bước vào giai đoạn phát triển mới. Nổi bật là việc niềm tin của nhà đầu tư được cải thiện giúp chi phí vốn của doanh nghiệp giảm. Không chỉ vậy, tác động tích cực có thể lan tỏa sang nền kinh tế khi thu hút thêm sự chú ý của các nhà đầu tư nước ngoài, cả FII lẫn FDI, qua đó tạo điều kiện để giảm chi phí vốn vay ngoại và giúp tỷ giá phần nào được kiểm soát ổn định.

Theo lộ trình của FTSE Russell, Việt Nam cần trải qua đợt rà soát vào tháng 3/2026, đánh giá về tiến bộ trong việc cải thiện khả năng tiếp cận của nhà đầu tư toàn cầu. Nói với VnExpress, ông Trần Minh Hoàng, Giám đốc Phân tích và Nghiên cứu của Chứng khoán Vietcombank (VCBS) nhấn mạnh đây là quy trình chính thức và được áp dụng với tất cả thị trường trong quá trình nâng hạng, do đó không nên xem là rủi ro.

Một số quốc gia được FTSE Russell nâng hạng đều trải qua thời gian một năm tương tự. Romania được thông báo vào tháng 9/2019 và đến tháng 9/2020, quyết định này mới chính thức có hiệu lực. Tương tự, Kuwait được công bố vào tháng 9/2017 và có hiệu lực chính thức vào tháng 12/2018. Theo thống kê từ VCBS, chưa ghi nhận trường hợp nào trước đây không được nâng hạng sau một năm từ ngày công bố thay đổi trạng thái thị trường.

Tương tự, ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng của Chứng khoán SSI, đánh giá đợt rà soát vào tháng 3/2026 không phải một rủi ro với thị trường, là khoảng thời gian này cần thiết để các cơ quan quản lý có thể khắc phục một số tồn tại hiện có. “Chúng ta vẫn còn những khó khăn, đã nhận diện được nhưng chưa xử lý hết”, ông Hưng nhận định và thêm rằng khoảng thời gian này rất quý báu.

Một trong số đó được ông Hưng nêu ra là việc mở tài khoản cho nhà đầu tư nước ngoài. Chuyên gia này cho rằng các cơ quan quản lý đã sửa đổi nhiều thông tư, điều luật giúp khối ngoại có thể mở tài khoản giao dịch dễ dàng hơn. Tuy nhiên, nhóm này cũng phải tuân thủ quy định từ phía nước họ. Do đó, các nhà đầu nước ngoài vẫn mong muốn có cơ chế mở hơn từ phía nhà môi giới toàn cầu và các cơ quan quản lý chứng khoán Việt Nam. Chuyên gia cho rằng các quy định về việc mở tài khoản phía Việt Nam có thể hoàn thiện trong hai tháng.

Từ nay tới thời điểm chính thức có hiệu lực nâng hạng được VCBS đánh giá là giai đoạn quan trọng để các quỹ đầu tư quốc tế chuẩn bị và tái cơ cấu danh mục. Trong đó, các quỹ đầu tư chủ động (active funds) cũng như dòng tiền đầu cơ nước ngoài có kinh nghiệm thường không đợi đến ngày quyết định có hiệu lực mới hành động. Họ sẽ bắt đầu giải ngân dần dần trong suốt cả năm để tích lũy các cổ phiếu tốt với mức giá hợp lý trước khi dòng tiền lớn từ các quỹ thụ động (quỹ ETF) đổ vào.

VCBS ước tính tỷ trọng vốn hóa của thị trường chứng khoán Việt Nam trong rổ FTSE Emerging Markets Index vào khoảng 0,7% cho đến 1%. Nhóm phân tích này dự báo dòng vốn từ các quỹ ETF thụ động chảy vào khoảng 1 tỷ USD, tập trung chủ yếu ở những cổ phiếu vốn hóa lớn với “room” ngoại còn cao.

Còn các quỹ chủ động đầu tư vào thị trường mới nổi sẽ khá nhiều với dòng vốn lớn, cách phân bổ vào từng thị trường cũng đa dạng và theo khẩu vị riêng của từng quỹ. Tuy nhiên, theo chia sẻ của FTSE Russell và thống kê của từ các thị trường được nâng hạng từ cận biên lên mới nổi trước đây, dòng vốn chủ động sẽ cao hơn khoảng 5-6 lần so với dòng vốn từ quỹ ETF thụ động và được chia thành nhiều đợt giải ngân. Theo đó, VCBS ước tính con số này sẽ rơi vào khoảng 5-6 tỷ USD và còn gia tăng trong dài hạn.

Ngoài ra ông Trần Minh Hoàng cho rằng tin tức nâng hạng cũng đóng vai trò là “xúc tác tâm lý” để củng cố niềm tin của nhà đầu tư trong và ngoài nước vào triển vọng dài hạn của nền kinh tế và thị trường chứng khoán Việt Nam. Tâm lý lạc quan này có thể kích thích nhà đầu tư phân bổ tài sản nhiều hơn vào thị trường chứng khoán, đặc biệt là ở những cổ phiếu được kỳ vọng sẽ được thêm vào rổ chỉ số FTSE Emerging Markets.

“Nhà đầu tư nên xem việc thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng lên mới nổi là cơ hội để tích lũy có chọn lọc những cổ phiếu có nền tảng cơ bản tốt, có tiềm năng tăng trưởng bền vững và nằm trong ‘rổ’ quan tâm của các quỹ ngoại”, chuyên gia VCBS khuyến nghị.

Trong ngắn hạn, chuyên gia phân tích độc lập Huỳnh Hoàng Phương cho rằng thị trường đã trải qua giai đoạn tích lũy để chờ đợi tin tức nâng hạng, do đó sẽ xuất hiện dòng tiền FOMO thời gian tới. Tuy nhiên, mức độ hưng phấn có thể kéo dài bao lâu vẫn khó thể đoán trước.

Thông tin nâng hạng hiện tại được công bố trùng với mùa báo cáo tài chính quý III, trong khi trước đó các công ty chứng khoán đã dự phóng tổng lợi nhuận thị trường có thể cải thiện khoảng 20%. Tuy nhiên theo ông Phương, đợt tăng giá trong tháng 7 và tháng 8 đã phản ánh phần lớn những yếu tố này. Do đó, chứng khoán khó thể tăng liên tục mà phải có các đợt điều chỉnh.

Nhìn chung về dài hạn, thị trường sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố cơ bản bao gồm tăng trưởng kinh tế và lợi nhuận doanh nghiệp, rủi ro tỷ giá. “Lịch sử cho thấy câu chuyện nâng hạng không phải là phép màu”, ông Hoàng Phương nhấn mạnh.

Ông dẫn chứng, Arab Saudi và Kuwait sau khi được công bố nâng hạng, chứng khoán đều giảm mạnh. Kuwait thậm chí vẫn tiếp tục sụt cùng chiều với giá dầu và chỉ “trở mình” khi được các quỹ theo dõi chỉ số chính thức giải ngân. Tại Trung Quốc, sau khi được thêm vào rổ thị trường mới nổi (EM), chứng khoán tăng ngắn rồi điều chỉnh rất lớn với biên độ 10% do thương chiến Mỹ – Trung và kinh tế tăng trưởng chậm lại. Ngay cả tại thời điểm được các quỹ giải ngân, thị trường cũng không nhảy bậc lên.

Đại diện duy nhất tăng mạnh sau khi được nâng hạng là Romania. Tuy nhiên, thời điểm đó rơi vào tháng 9/2020 – giai đoạn chứng khoán toàn cầu đều lập đỉnh.

“Sau giai đoạn hưng phấn ban đầu, thị trường phản ứng tích cực sẽ xảy ra chủ yếu đối với từng cổ phiếu riêng lẻ, đặc biệt là những doanh nghiệp có kết quả kinh doanh tốt”, chuyên gia dự đoán.

Thông tin trên được Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) công bố ngày 30/9. Dự báo tăng trưởng GDP lần này của ADB tăng 0,4% so với mức ngân hàng này đưa ra hai tháng trước.

Ông Nguyễn Bá Hùng, chuyên gia kinh tế ADB, nói việc nâng dự báo dựa trên nhiều yếu tố tích cực của nền kinh tế trong các tháng đầu năm. Trong đó, hoạt động xuất khẩu và đầu tư nước ngoài tiếp tục tăng, bất chấp ảnh hưởng từ thuế quan của Mỹ.

“Một trong số dấu hiệu tích cực là mức chịu thuế của Việt Nam không thiệt hơn nhiều so với các đối tác thương mại trong khu vực, giúp phát huy lợi thế cạnh tranh”, ông Hùng nói.

Trước đó, Ngân hàng UOB cũng nâng dự báo GDP Việt Nam năm nay lên 7,5%, tăng 0,6% so với mức trước đó. Còn Ngân hàng Thế giới (WB) cho rằng tăng trưởng kinh tế cả năm có thể đạt 6,6%, nhờ củng cố bởi mức tăng mạnh (7,5%) nửa đầu năm.

Việt Nam đặt mục tiêu GDP tăng 8,3-8,5% năm nay, tạo đà cho tăng trưởng hai chữ số giao đoạn tiếp theo.

Tính đến hết tháng 8, giá trị xuất khẩu của Việt Nam tăng 14,8%, đạt khoảng 306 tỷ USD. Mỹ là thị trường tăng mạnh nhất so với cùng kỳ, ở mức 26,4%. Các thị trường chính khác cũng ghi nhận tăng trưởng, ví dụ Trung Quốc (9,2%), Nhật Bản (9%).

Bên cạnh đó, dòng vốn FDI vào Việt Nam vẫn duy trì mạnh mẽ bất chấp thuế quan, với mức giải ngân tăng 8,8% so với cùng kỳ, đạt 15,4 tỷ USD. “Đây là mức cao nhất cho giai đoạn 8 tháng trong 5 năm vừa qua”, đại diện ADB nói. Ông thêm rằng việc các doanh nghiệp nước ngoài hiện hữu tăng đầu tư thể hiện niềm tin của họ vào thị trường và cơ hội ở Việt Nam.

Phân tích kỹ hơn, chuyên gia ADB nói hai chỉ số thành phần FDI (giải ngân và vốn đăng ký mới) có mức tăng, giảm ngược chiều. Trong khi nhà đầu tư nước ngoài giải ngân mạnh, vốn đăng ký mới lại giảm 8,1%. Điều này phản ánh sự “lưỡng lự” của các nhà đầu tư mới giữa bất ổn thương mại toàn cầu.

Bên cạnh đó, ADB dự báo tăng trưởng sẽ chậm trong các tháng còn lại năm nay, bởi hoạt động xuất khẩu bắt đầu chịu tác động từ thuế đối ứng mới, có hiệu lực từ đầu tháng 8. Hiện mức thuế Mỹ áp với Việt Nam là 20%.

Thêm vào đó, tăng xuất khẩu mạnh mẽ trong 8 tháng đầu năm mang nhiều tính thời điểm, khi doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất, tránh thuế quan mới của Mỹ. Điều này khiến sản lượng xuất khẩu tăng nhanh trong thời gian ngắn và dự kiến sụt giảm trong các tháng cuối năm.

Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) về 50 – mức cân bằng, sau khi tăng trưởng tích cực vào tháng 7 – thể hiện đơn hàng tương lai đã chững lại trong tháng 8. “Đây là dấu hiệu cho thấy đơn hàng thời gian tới chưa chắc tăng”, ông Hùng nói, thêm rằng nền kinh tế vẫn vững vàng trong giai đoạn 2025-2026, nhờ chính sách tài khóa và tiền tệ mở rộng.

Ông Shantanu Chakraborty, Giám đốc quốc gia của ADB tại Việt Nam, nhận định sự phối hợp tốt hơn giữa thực thi hiệu quả chính sách tài khóa và tiền tệ sẽ giúp tránh gây áp lực quá mức lên các công cụ tiền tệ, bảo đảm ổn định kinh tế tài chính vĩ mô.

Thực tế, tăng trưởng tín dụng trong 8 tháng đầu năm tương đối cao, ở mức 18% so với mục tiêu 16% cho cả năm. Theo chuyên gia ADB, tăng trưởng tín dụng bên cạnh việc tạo đà tăng trưởng kinh tế cũng có thể xuất hiện rủi ro vĩ mô. Bởi mức tăng tín dụng ngắn hạn thường phản ánh vào các kênh đầu tư như vàng, chứng khoán.

Về dài hạn, khi nhu cầu đầu tư thực tăng lên, dòng tín dụng này sẽ được chuyển dịch vào hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. ADB khuyến nghị Việt Nam cần cải cách pháp lý toàn diện nhằm giải quyết các thách thức về biến đổi khí hậu, thúc đẩy năng lực cạnh tranh của khu vực tư nhân, hiện đại hóa hệ thống thuế và chuyển đổi số.

Tăng trưởng kinh tế năm 2026 được dự báo ở mức 6%, lạm phát 3,8%. Giá năng lượng toàn cầu giảm đã góp phần làm giảm chi phí vận tải, yếu tố chiếm tỷ trọng đáng kể trong rổ hàng hóa tiêu dùng.

Lễ khai trương do Công ty cổ phần Cảng Nghệ Tĩnh phối hợp cùng hãng tàu YCKY tổ chức tại cảng Cửa Lò, thuộc phường Cửa Lò. Tuyến vận tải mới cho phép hàng hóa từ Nghệ An đi thẳng tới Dongguan, thay vì trung chuyển qua cảng lớn, giúp rút ngắn hành trình, giảm chi phí logistics và tăng khả năng cạnh tranh.

Ông Bùi Kiều Hưng, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Cảng Nghệ Tĩnh, cho biết tuyến container quốc tế này mang ý nghĩa chiến lược, đặc biệt với nhóm hàng nông sản, thủy sản, vật liệu xây dựng và công nghiệp nhẹ.

Đại diện hãng tàu YCKY kỳ vọng tuyến vận tải sẽ trở thành kênh kết nối ổn định, lâu dài, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp hai bên. Lãnh đạo các doanh nghiệp tham dự lễ khai trương đánh giá đây là cơ hội lớn để mở rộng thị trường, đồng thời mong muốn có thêm hỗ trợ từ cơ quan quản lý để tuyến hoạt động hiệu quả.

Cảng Cửa Lò là cửa ngõ ra biển gần nhất của Bắc Trung Bộ và Lào, giữ vai trò chiến lược trong mạng lưới logistics khu vực. Thời gian tới, Công ty cổ phần Cảng Nghệ Tĩnh dự kiến đầu tư hạ tầng, hiện đại hóa quy trình khai thác, nâng cao chất lượng dịch vụ.

Nhà chức trách đánh giá tuyến container quốc tế Cửa Lò – Dongguan không chỉ mở rộng thị trường xuất nhập khẩu, mà còn khẳng định vai trò chiến lược của cảng Cửa Lò trong phát triển kinh tế biển và logistics. Đây được kỳ vọng trở thành nền tảng giúp Nghệ An nâng cao sức cạnh tranh, thu hút đầu tư và phát triển bền vững.

Tính toán trên được nhóm chuyên gia hỗ trợ kỹ thuật cho Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đưa ra dựa trên kịch bản giá 47 USD mỗi tín chỉ, mức trần tỷ lệ bán quốc tế ở mức 70% với 56 biện pháp tạo tín chỉ carbon hợp lệ.

Nói tại hội thảo đánh giá tác động phát triển sàn giao dịch carbon, chiều 23/9, ông Hồ Công Hòa từ Học viện Chính sách và Phát triển, chuyên gia trong nhóm, cho biết mức 47 USD mỗi tín chỉ được tính theo kịch bản giá cao.

Các kịch bản giá được tham chiếu dựa trên mức giao dịch trung bình tại Chương trình bù trừ, giảm thiểu carbon cho hàng không quốc tế (Corsia) và thị trường đối tác trao đổi tín chỉ như Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc.

Với kịch bản giá mỗi tín chỉ ở mức thấp (20,5 USD) và trung bình (33,8 USD), nguồn thu lần lượt ở mức 600 triệu USD và 1,2 tỷ USD, gồm thuế, phí giao dịch. Trong đó, phí giao dịch dự kiến ở mức 2% doanh thu, có thể đóng góp tới 10,4 triệu USD vào ngân sách Nhà nước.

Tính theo ngành, công nghiệp, năng lượng và xử lý chất thải là những lĩnh vực hưởng lợi chính, do chi phí đầu tư giảm thải ở mức thấp. Trong khi đó, chi phí này ở lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp cao hơn.

Tuy nhiên, các chuyên gia lưu ý việc cân đối “room” ngoại cho tín chỉ. Bà Nguyễn Hồng Loan, Giám đốc Công ty TNHH Kiến tạo Khí hậu xanh (GreenCIC), trưởng nhóm tư vấn, cảnh báo về quy định “điều chỉnh tương ứng” trong Thỏa thuận Khí hậu Paris năm 2015. Theo đó, với một giao dịch tín chỉ carbon, quốc gia mua được trừ đi lượng phát thải, còn nước bán sẽ bị cộng thêm tương ứng, nhằm tránh tính trùng lặp trong giao dịch.

Theo bà, Việt Nam có thể đối diện nguy cơ bán quá mức, dẫn tới không đạt cam kết giảm thải đặt ra theo Thỏa thuận Paris. Thêm vào đó, việc khớp lệnh trên thị trường nước ngoài đồng thời ảnh hưởng tới trong nước.

Giải thích rõ hơn, TS Nguyễn Tuấn Quang, Phó cục trưởng Biến đổi khí hậu, lấy ví dụ các doanh nghiệp hàng không như Vietnam Airlines, Vietjet Air có nhu cầu lớn về tín chỉ carbon, nhằm đạt cam kết giảm thải theo chương trình Corsia. Theo dự báo, ngành này cần 2,3 triệu tín chỉ từ năm tới. Việc không cân đối nguồn cung trong nước sẽ buộc họ phải mua tín chỉ nước ngoài với giá cao.

Nhóm chuyên gia tư vấn khuyến nghị “room” ngoại tín chỉ ở mức 50% đến năm 2030, nhằm đảm bảo mục tiêu giảm thải quốc gia. Sau thời gian trên, khi thị trường carbon tương thích với mục tiêu khí hậu tham vọng của Việt Nam, trần bán ra quốc tế có thể nâng lên mức 70%.

Với thị trường trong nước, việc thành lập sàn giao dịch carbon (ETS) giúp các doanh nghiệp lên sàn bớt gánh nặng tài chính trong giảm thải. Theo tính toán, với việc được mua tín chỉ bù trừ ở mức 30% hạn ngạch khí nhà kính phân bổ, các doanh nghiệp nhiệt điện, xi măng, sắt thép giảm được chi phí tuân thủ từ hơn 420 triệu USD xuống còn gần 70 triệu USD. Tức là, thay vì đầu tư các biện pháp giảm phát thải, họ có thể mua tín chỉ giá rẻ hơn để bù trừ, có thêm “khoảng nghỉ” để chuẩn bị tài chính và công nghệ.

Các chuyên gia cũng khuyến nghị trần tín chỉ carbon bù trừ giảm dần xuống 20% sau năm 2028 và còn 10% từ 2030, nhằm thúc đẩy doanh nghiệp giảm phát thải trực tiếp từ hoạt động sản xuất.

Sàn giao dịch là một công cụ định giá carbon hỗ trợ các quốc gia trên lộ trình thực hiện phát thải ròng bằng 0 (Net Zero). Trong giai đoạn 2020-2024, số lượng sàn giao dịch các nước tăng gần gấp rưỡi, lên 37, với tổng doanh thu từ 25 tỷ USD lên hơn 69 tỷ USD.

Việt Nam đang dần hoàn thiện hệ thống chính sách cho sàn giao dịch trong nước. Dự kiến sàn này sẽ được vận hành thí điểm từ nay tới năm 2028, chính thức hoạt động sau đó một năm, với hơn 200 doanh nghiệp trong ba lĩnh vực nhiệt điện, xi măng, sắt thép.

Ngày 24/9, nhân chuyến công tác tại UAE, Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình gặp Tổng giám đốc Binance – nền tảng giao dịch tài sản số hàng đầu thế giới.

Ông đề nghị Binance mở trụ sở tại Đà Nẵng và hợp tác với trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam để triển khai sàn giao dịch tài sản mã hóa. Ông cũng mời Tổng giám đốc Binance Richard Teng làm cố vấn cấp cao cho quá trình xây dựng và phát triển trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam.

Ông Richard Teng nhất trí chia sẻ kinh nghiệm, hợp tác để phát triển thị trường tài sản mã hóa, Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Nhân dịp này, Phó thủ tướng chứng kiến lễ ký biên bản ghi nhớ hợp tác MOU hợp tác phát triển công nghệ blockchain và tài sản số giữa Binance và UBND TP Đà Nẵng.

Việt Nam đang trong quá trình xây dựng trung tâm tài chính quốc tế tại Đà Nẵng và TP HCM. Trong đó, Đà Nẵng được định hướng sẽ triển khai cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) với một số mô hình tài chính mới như tài sản số, tiền số, các giải pháp thanh toán và chuyển tiền kỹ thuật số, đồng thời cho phép thành lập các sàn và nền tảng giao dịch mới.

Theo Nghị quyết 5 của Chính phủ, Việt Nam thí điểm thị trường tài sản mã hóa trong 5 năm, doanh nghiệp đáp ứng đủ các điều kiện về vốn, cơ cấu tổ chức… sẽ được cấp giấy phép cung cấp dịch vụ tổ chức sàn giao dịch. Hiện một số doanh nghiệp chuẩn bị, muốn lập sàn giao dịch tài sản số như CAEX, TCEX hay VIXEX. Ngoài ra, MB, VPBank và SSI cũng muốn tham gia sân chơi này.

Ngoài Binance, Phó thủ tướng Nguyễn Hòa Bình cũng gặp lãnh đạo Bybit – doanh nghiệp có hơn 2,5 triệu người dùng tại Việt Nam (chiếm khoảng 15% thị trường), đồng thời là sàn giao dịch tiền mã hóa lớn nhất tại UAE.

Tổng giám đốc Bybit hoan nghênh định hướng của Việt Nam về thí điểm tài sản số và xây dựng trung tâm tài chính quốc tế. Bybit khẳng định sẵn sàng hỗ trợ xây dựng khung pháp lý, chia sẻ kinh nghiệm quốc tế và tham gia đào tạo nguồn nhân lực cho Việt Nam.

Gặp Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình, đại diện Emaar Properties – tập đoàn bất động sản hàng đầu có hiện diện tại 15 quốc gia – cho biết họ muốn tìm kiếm cơ hội đầu tư tại Việt Nam. Phó thủ tướng khẳng định Chính phủ Việt Nam khuyến khích Emaar tham gia đầu tư trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua trung tâm tài chính quốc tế.

Chốt phiên giao dịch 22/9, cả ba chỉ số lớn của Wall Street đều lên mức cao kỷ lục mới. S&P 500 tăng 0,4% lên 6.693 điểm. Nasdaq Composite tăng 0,7%, đóng cửa tại 22.788. DJIA nhích thêm 0,14%, lên 46.381 điểm.

Các chỉ số tăng điểm về cuối phiên, sau thông tin Nvidia công bố hợp tác với OpenAI, khiến nhà đầu tư lạc quan vào tương lai của trí tuệ nhân tạo. Cổ phiếu Nvidia tăng 3,9% sau thông báo sẽ rót 100 tỷ USD vào OpenAI để xây các trung tâm dữ liệu.

Hãng phần mềm Oracle cũng tăng 6% khi công bố hai CEO là Clay Magouyrk và Mike Sicilia, thay thế Safra Catz. Từ đầu tháng, mã này đã đi lên 45%.

Tương tự, cổ phiếu Apple cũng thêm 4%, do nhà đầu tư lạc quan vào doanh số bán iPhone mới.

Nguyên nhân khác khiến thị trường khởi sắc là nhà đầu tư kỳ vọng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) tiếp tục giảm lãi suất thêm 2 lần nữa năm nay. “Trừ phi có điều gì đó bất ngờ xảy ra trong 3 tháng tới, về cơ bản thị trường đang cho thấy xu hướng đi lên”, Sam Stovall – chiến lược gia đầu tư tại CFRA Research nhận định.

Tuần này, Mỹ sẽ công bố chỉ số giá chi tiêu cá nhân (PCE) – thước đo lạm phát ưa thích của Fed. Các nhà kinh tế học dự báo lạm phát vẫn được kiềm chế, đủ để khiến cơ quan này tiếp tục lập trường chính sách tiền tệ hiện tại.

Trên thị trường kim loại quý, giá vàng đã tăng phiên thứ 2 liên tiếp. Hiện tại, mỗi ounce đắt thêm 63 USD so với cuối tuần trước, lên mức cao kỷ lục mới là 3.749 USD.

Kỳ vọng Fed tiếp tục giảm lãi suất và nhu cầu trú ẩn trong thời kỳ bất ổn chính trị vẫn là nguyên nhân chính giúp kim loại quý khởi sắc. Bộ Quốc phòng Nga cho biết lực lượng của họ đã kiểm soát được khu định cư Kalynivske, thuộc vùng Dnipropetrovsk của Ukraine.

Thống đốc Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) Stephen Miran hôm 22/9 cũng nói rằng cơ quan này nên mạnh tay hạ lãi suất để giảm rủi ro với triển vọng kinh tế. Fed đã hạ lãi suất 25 điểm cơ bản (0,25%) vào tuần trước – lần đầu tiên trong năm nay – và phát tín hiệu sẵn sàng nới lỏng thêm.

“Nhu cầu trú ẩn vẫn tồn tại do các vấn đề địa chính trị, gồm chiến sự Nga – Ukraine. Việc Fed giảm lãi suất tuần trước và khả năng sẽ có thêm nhiều đợt cắt giảm nữa vào cuối năm cũng đang hỗ trợ thị trường”, Jim Wyckoff – nhà phân tích cấp cao tại Kitco Metals lý giải.

Nắm giữ lượng lớn tiền mặt, các doanh nghiệp bảo hiểm thường xuyên tìm cách sinh lãi cho khoản này bằng việc đầu tư tài chính. Thông thường, họ chọn các kênh có rủi ro thấp, tức lợi nhuận không quá cao như gửi tiết kiệm ngân hàng, chứng chỉ tiền gửi hoặc trái phiếu. Tuy nhiên, bộ phận quản lý danh mục cũng có thể dành một tỷ trọng nhất định để tìm kiếm lợi nhuận cao hơn thông qua đầu tư cổ phiếu.

Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý II, Tập đoàn Bảo Việt (BVH) đang có gần 3.670 tỷ đồng chứng khoán kinh doanh, hơn 3.279 tỷ trong đó là cổ phiếu niêm yết. Họ đang nắm giữ các mã ACB, CTG của Vietinbank, VNM của Vinamilk và một số cổ phiếu khác.

Nhìn chung danh mục cổ phiếu niêm yết của Bảo Việt đang thua lỗ khi giá trị ghi sổ vào cuối tháng 6 chỉ gần 3.121 tỷ đồng, tức họ phải trích lập dự phòng gần 159 tỷ đồng. Trong đó khoản đầu tư thâm hụt nhiều nhất là VNM khi phải dự phòng gần 123 tỷ đồng, tương đương 29% giá gốc.

Theo quy định kế toán, doanh nghiệp phải trích lập dự phòng giảm giá để đảm bảo các khoản đầu tư không bị ghi nhận cao hơn giá trị thực tế có thể thu hồi, giúp phản ánh trung thực giá trị tài sản trên báo cáo tài chính, tạo nguồn tài chính bù đắp tổn thất tiềm ẩn.

Bên cạnh đó, Bảo Việt còn dành gần 63 tỷ đồng đầu tư cổ phiếu chưa niêm yết ở các công ty Thủy sản Cà Mau (CAT), Vận tải biển và Thương mại Phương Đông (NOS), Tổng công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam (VEAM, mã chứng khoán: VEA), MBLand… Giá trị ghi sổ vào cuối tháng 6 còn gần 40 tỷ đồng, tức dự phòng lỗ hơn 36%.

Danh mục chứng khoán của BVH còn có chứng chỉ quỹ với tổng giá trị hơn 297 tỷ đồng. Đây là các khoản đầu tư duy nhất không ghi nhận trích lập dự phòng. Họ đang rót vốn cho 3 quỹ “người nhà” BVPF, BVBF và BVFED của Bảo Việt Fund, ngoài ra còn có quỹ ETF DCVFMVN30 của Dragon Capital.

Có số tiền đầu tư cổ phiếu thấp hơn chỉ khoảng 284 tỷ đồng nhưng Tổng công ty cổ phần Bảo Minh (BMI) có danh mục rất đa dạng. Họ đầu tư 33 mã chứng khoán gồm cả cổ phiếu niêm yết trên sàn HoSE, HNX và cả những mã trên sàn UPCoM hay chưa niêm yết. Công ty đang phải dự phòng giảm giá hơn 58 tỷ đồng, tương đương hơn 20% danh mục.

Trong số 33 cổ phiếu đang đầu tư, BMI chỉ không dự phòng giảm giá ở 5 mã gồm TCB, CTG, MBB, VPB và cổ phiếu chưa niêm yết của Công ty Địa ốc 9. Còn lại các khoản đầu tư đều phải dự phòng giảm giá.

Hai khoản đầu tư lỗ nhất của Bảo Minh trong 6 tháng qua là NOS (Vận tải biển và Thương mại Phương Đông) và DGT (Công trình Giao thông Đồng Nai) với mức dự phòng lần lượt 92,5% và 87,4%. Cả hai đều là cổ phiếu giao dịch trên sàn UPCoM. Ngoài ra, tất cả mã chứng khoán trên sàn này mà MBI rót vốn đều đang phải dự phòng giảm giá như GDA, DVN, CLX, VEA, ACV hay ABB.

Ngoài hai “ông lớn” kể trên, một số doanh nghiệp bảo hiểm cũng trích một phần danh mục để đầu tư cổ phiếu. Bảo hiểm Bảo Long (BLI) có hơn 19 tỷ đồng chứng khoán kinh doanh. Trong đó, gần 4,2 tỷ đồng bỏ vào TCB của Techcombank và đến nay chỉ còn ghi nhận hơn 783 triệu đồng giá trị hợp lý, tức phải dự phòng mất gần 3,4 tỷ đồng. Tuy nhiên, Bảo Long cũng có 15 tỷ đồng mua chứng chỉ quỹ DCDS của Dragon Capital, đến nay ghi nhận giá trị hợp lý gần 17,5 tỷ đồng. Nhờ đó, khoản lỗ trên tổng danh mục của BLI chỉ khoảng 6%.

Bảo hiểm Petrolimex (PJICO – PGI) có hơn 22 tỷ đồng đầu tư cổ phiếu với 4 mã HPG của Tập đoàn Hòa Phát, SKV của Yến sào Khánh Hòa, PLA của PLand và DPM của Đạm Phú Mỹ. Trong đó, PLA là khoản đầu tư duy nhất phải dự phòng giảm giá gần 3 tỷ đồng, tương đương gần 60% giá gốc. Còn lại, các khoản mua cổ phiếu HPG, KSV và DPM đều đang lãi lần lượt 72%, 31% và 7% trong 6 tháng đầu năm.

Danh mục cổ phiếu của các công ty bảo hiểm có nguy cơ lỗ trong khi VN-Index nửa đầu năm nay tăng 8,6% và lên vùng giá cao nhất kể từ tháng 4/2022 đến nay. Trong thời gian đó, thị trường trải qua nhịp điều chỉnh mạnh và đột ngột vào đầu tháng 4 do thông báo áp thuế đối ứng. Nhịp giảm này khiến chỉ số chung mất 17%, thủng mốc 1.100 điểm và buộc nhiều công ty chứng khoán hạ dự báo triển vọng tăng trưởng. Thị trường sau đó hồi phục mạnh nhờ những hành động giảm thiểu tác động của thuế quan từ Chính phủ.

Tuy nhiên sóng phục hồi nửa đầu năm lại lan tỏa không đều, chủ yếu được dẫn dắt bởi nhóm ngân hàng và các mã “họ” Vingroup. Điều này cũng được thể hiện rõ trong danh mục cổ phiếu của các công ty bảo hiểm kể trên. Phần lớn các khoản đầu tư không cần trích lập dự phòng giảm giá đều nằm ở các mã ngân hàng. Ngược lại, những doanh nghiệp chưa tìm được câu chuyện hấp dẫn dòng tiền thị trường hoặc nằm trong nhóm bị ảnh hưởng về thuế quan, ít nhất về mặt tâm lý, vẫn chưa bắt kịp sóng phục hồi.

Bảo Minh đầu tư 8 cổ phiếu trên sàn UPCoM. Đây vốn là thị trường có độ biến động cao, tức lợi nhuận tiềm năng lớn nhưng rủi ro cũng không nhỏ. Hai mã đang được dự phòng quanh 90% giá trị NOS và DGT đều là những cổ phiếu có vốn hóa nhỏ, thanh khoản rất thấp. NOS đã bị Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) hạn chế giao dịch, thị giá chưa tới 1.000 đồng một cổ phiếu. Còn DGT vẫn giao dịch bình thường nhưng thị giá chưa phục hồi khi đã lỗ 3 quý liên tiếp.

Nói với VnExpress, ông Hans Nguyễn, Giám đốc EXM Wealth Management – đơn vị cung cấp các giải pháp quản lý tài sản cho nhóm có giá trị tài sản cao, cho rằng các công ty bảo hiểm có nhiều loại sản phẩm khác nhau. Có những sản phẩm thuần túy là bảo hiểm, nhưng cũng có những sản phẩm được thiết kế để đầu tư. Nếu một công ty cung cấp các sản phẩm liên quan đến đầu tư, họ sẽ tham gia vào thị trường tương tự một quỹ đầu tư. Do đó, tham gia đầu tư tài chính hay mua cổ phiếu là hoạt động bình thường của doanh nghiệp bảo hiểm, nằm trong định hướng và chiến lược sản phẩm của họ.

Khi công ty bảo hiểm nhận tiền của khách hàng dựa trên một hợp đồng có phần đầu tư, họ phải đánh giá thị trường và kiểm soát rủi ro. Giống với công việc của một công ty quản lý quỹ, các doanh nghiệp bảo hiểm sẽ dựa trên tiêu chí và chiến lược đầu tư để có các khung và cơ chế kiểm soát rủi ro rõ ràng.

Thực tế, các khoản đầu tư cổ phiếu của các công ty bảo hiểm chiếm tỷ trọng rất thấp trong tổng tài sản. Tỷ lệ này ở Bảo Việt khoảng 1,2% và ở Bảo Minh khoảng 3,8%. Do đó, dù có thua lỗ, các khoản đầu tư cổ phiếu khó thể ảnh hưởng đến tình hình kinh doanh hay sức khỏe tài chính của họ.