“Tôi không nghĩ Tổng thống Volodymyr Zelensky phải chịu trách nhiệm cho cuộc chiến nổ ra. Nhưng tôi cũng chẳng hài lòng về cách nó bắt đầu. Tôi không đổ lỗi cho ông ấy. Ý của tôi bấy lâu nay là cách làm của ông ấy cũng không phải cách tốt nhất. Tôi không thích”, Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu ngày 17/4 tại Nhà Trắng, khi tiếp Thủ tướng Italy Giorgia Meloni.

Tổng thống Trump bổ sung rằng Mỹ và Ukraine đang tiến gần đến thỏa thuận khai thác khoáng sản, có khả năng sẽ được các bên ký kết vào ngày 24/4 và kỳ vọng Kiev sẽ “giữ đúng lời hứa” trong thỏa thuận.

Ông Trump trong những tháng qua nhiều lần cáo buộc Ukraine “gây ra” cuộc chiến với Nga, có thời điểm chỉ trích Tổng thống Zelensky là “độc tài” vì không tổ chức bầu cử giữa thời chiến.

Đầu tuần này, ông Trump cáo buộc ông Zelensky châm ngòi cuộc chiến với Nga dẫn đến cái chết của “hàng triệu” người, vượt xa những thống kê từ Kiev và các tổ chức quan sát.

“Bạn không khởi đầu cuộc chiến với nước lớn gấp 20 lần mình, rồi hy vọng rằng nước nào đó sẽ cho bạn tên lửa”, ông Trump nói, đồng thời cho rằng ông Zelensky là một trong ba người cần chịu trách nhiệm về cuộc chiến, bên cạnh Tổng thống Nga Vladimir Putin và cựu tổng thống Mỹ Joe Biden.

Tuy các nỗ lực đàm phán đang diễn ra, Nga gần đây gia tăng trở lại các cuộc tập kích quyết liệt bằng tên lửa và máy bay không người lái.

Cuối tuần qua, Nga phóng tên lửa Iskankder vào thành phố Sumy ở phía bắc Ukraine khiến nhiều dân thường thiệt mạng. Bộ Quốc phòng Nga sau đó tuyên bố mục tiêu vụ tập kích là một sự kiện tập hợp nhiều sĩ quan Ukraine, cáo buộc quân đội Ukraine dùng dân thường làm “lá chắn sống”.

“Tôi không muốn thuế lên cao nữa, vì đến một mức nào đó, nó sẽ khiến mọi người ngừng mua hàng. Tôi có thể còn muốn giảm xuống, để người dân tiếp tục chi tiêu”, ông Trump cho biết trước báo giới tại Nhà Trắng ngày 17/4.

Giới phân tích cho rằng đây là tín hiệu Mỹ muốn chấm dứt cuộc chiến nâng thuế trả đũa với Trung Quốc vài tháng qua. Từ đầu nhiệm kỳ, Tổng thống Mỹ đã 3 lần công bố áp thuế nhập khẩu bổ sung với Trung Quốc, riêng thuế đối ứng được nâng lên 2 lần chỉ trong vài ngày. Hiện tổng thuế nhập khẩu Mỹ áp với Trung Quốc trong nhiệm kỳ ông Trump là 145% với toàn bộ sản phẩm và 245% với một số mặt hàng.

Sau mỗi lần Washington công bố áp thuế, Bắc Kinh đều tung chính sách đáp trả, gồm áp thuế nhập khẩu ở mức tương đương, siết xuất khẩu nhiều kim loại quan trọng và đưa các doanh nghiệp Mỹ vào danh sách thực thể không đáng tin hoặc hạn chế xuất khẩu.

Gần hai tuần qua, người Mỹ tăng tích trữ hàng hóa vì lo giá leo thang sau khi Washington nâng thuế nhập khẩu với các đối tác thương mại. Không chỉ đồ điện tử, gia dụng, người dân còn tích trữ các mặt hàng thiết yếu. Công ty theo dõi hành vi người tiêu dùng Consumer Edge ghi nhận doanh số bán các mặt hàng có thể bảo quản lâu tăng vọt sau ngày 2/4.

Ví dụ, rau đóng hộp tăng 23%, cà phê hòa tan 20% và tương cà cũng đắt thêm 16%. Trong khi đó, theo Earnest Analytics, chi tiêu của người dân tại các cửa hàng của Apple tăng 20% trong thời gian 2/4-7/4 so với mức trung bình trước đó. Các hãng bán lẻ khác như Home Depot và Belk cũng ghi nhận mức tăng lần lượt là 10% và 18%.

Ông Trump cũng tiết lộ “đang trao đổi với Trung Quốc” về thuế nhập khẩu. Tổng thống Mỹ cho biết Bắc Kinh “đã liên hệ nhiều lần” và các cuộc trao đổi diễn ra từ khi ông nâng thuế với toàn bộ hàng hóa nước này lên 145%. Ông tin tưởng Mỹ “sẽ đạt thỏa thuận rất tốt với Trung Quốc”.

Liên quan thương vụ bán mảng kinh doanh của TikTok tại Mỹ, ông Trump nói sẽ phải chờ đến khi vấn đề thương mại được giải quyết. “Chúng tôi đã có phương án cho TikTok, nhưng việc này còn tùy vào Trung Quốc. Chúng tôi sẽ hoãn thương vụ đến khi vấn đề thương mại được xử lý”, ông nói.

Tuần này, người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc tuyên bố “sẽ không bận tâm” với “trò chơi con số thuế nhập khẩu”. Giới phân tích cho rằng đây là tín hiệu Trung Quốc sẽ không tăng thêm thuế áp với Mỹ. Bộ này cũng cho rằng nếu Mỹ thực sự muốn giải quyết vấn đề thông qua đàm phán, họ cần từ bỏ cách tiếp cận gây áp lực cực đoan và tham gia đối thoại với Trung Quốc trên cơ sở bình đẳng, tôn trọng và cùng có lợi.

Trước đó, Dan Wang – Giám đốc phụ trách khu vực Trung Quốc tại Eurasia Group chỉ ra rằng biên lợi nhuận cho ngành xuất khẩu của Trung Quốc là 30-40%. Vì vậy, thuế cao hơn mức này cũng sẽ không tạo ra khác biệt.

Việc bãi bỏ Nghị quyết 01 về hỗ trợ tăng thêm cho cán bộ diện tinh giản được HĐND thành phố thông qua tại kỳ họp sáng 18/4.

Nghị quyết 01 được thông qua ngày 20/2, cho phép thành phố hỗ trợ thêm cán bộ, công chức, viên chức, người lao động mất việc (theo khoản 6 Điều 19 Nghị định 178) do sắp xếp bộ máy, ngoài chế độ theo Nghị định 178 áp dụng chung trên cả nước.

Ví dụ, một chuyên viên, bậc lương 9, hệ số 4,98 và hai loại phụ cấp tổng 30%, đã đóng bảo hiểm xã hội 30 năm và còn 5 năm đến tuổi hưu. Theo quy định chung, người này nhận hơn 1,575 tỷ đồng và theo chính sách hỗ trợ thêm của TP HCM là trên 1,1 tỷ đồng. Tổng dự kiến mức hỗ trợ là gần 2,7 tỷ đồng.

Mức hỗ trợ thêm của TP HCM tương đương gần 70% mức Nghị định 178. Thành phố tính toán có 7.159 nhân sự nhận hỗ trợ nên dự trù số tiền cần chuẩn bị cho cả hai chính sách là hơn 17.000 tỷ đồng.

Tuy nhiên, hồi giữa tháng 3, Chính phủ ban hành Nghị định 67 sửa đổi một số điều của Nghị định 178, trong đó bỏ khoản 6 Điều 19. Theo Sở Nội vụ, các trường hợp nghỉ việc do tinh gọn bộ máy được giải quyết trước 15/3 thì vẫn hưởng chính sách theo Nghị quyết 01.

Tại cuộc họp hôm 14/4, Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Được cho biết thành phố chuẩn bị xây dựng một số chính sách hỗ trợ cho cán bộ, người lao động, chú trọng vào nhóm cán bộ bán chuyên trách cấp cơ sở và một số nhóm thuộc hệ thống chính trị ngoài diện Trung ương quy định. Các chính sách tính đến như nhà ở, trợ vốn, chuyển đổi nghề nghiệp…

Dự kiến, khi TP HCM sáp nhập Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu, sắp xếp xã phường, bỏ cấp huyện sẽ dôi dư hơn 22.300 cán bộ và tinh giản theo lộ trình. Cụ thể với 9.732 người hoạt động không chuyên trách sẽ tinh giản biên chế theo chế độ, chính sách trong năm 2025. Hơn 12.600 cán bộ, công chức cấp xã, cấp huyện dôi dư thì giải quyết đến năm 2029, trung bình mỗi năm giảm 2.500 người.

Ngày 7/4, Chính phủ ban hành nghị quyết về kế hoạch thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp.

Theo kế hoạch, Bộ Nội vụ sẽ tiến hành thẩm định và lập hồ sơ đề án sáp nhập xã, phường để trình Chính phủ trước ngày 30/5, sau đó Chính phủ sẽ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét. Cùng thời điểm, Bộ Nội vụ cũng hoàn tất hồ sơ đề án sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh để trình Chính phủ, trước khi trình Quốc hội. Dự kiến, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp sẽ thẩm tra và Quốc hội sẽ xem xét, thông qua đề án này trước ngày 20/6.

Để đảm bảo tiến độ, Bộ Nội vụ sẽ tổ chức hội nghị toàn quốc trước ngày 18/4 nhằm triển khai kế hoạch đến các bộ, ngành trung ương và địa phương, ngay sau hội nghị quán triệt của Bộ Chính trị. Công tác tổng kết việc sắp xếp đơn vị hành chính các cấp dự kiến hoàn thành trước ngày 20/9.

Bộ Nội vụ đang gấp rút trình Chính phủ để trình Quốc hội ban hành Luật mới thay thế Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 và Luật Cán bộ, Công chức năm 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2019), với thời hạn hoàn thành trước ngày 30/4. Song song đó, Bộ cũng tham mưu, trình Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội dự thảo Nghị quyết về việc sắp xếp đơn vị hành chính, dự kiến hoàn thành trước ngày hôm nay, 8/4.

Ngoài ra, một loạt nghị định quan trọng liên quan đến số lượng phó chủ tịch UBND các cấp, quy trình bầu cử, miễn nhiệm, bãi nhiệm, điều động, cách chức thành viên UBND, giao quyền chủ tịch UBND; tổ chức cơ quan chuyên môn cấp xã, phường, đặc khu; vị trí việc làm và biên chế; phụ cấp chức vụ lãnh đạo; chế độ tiền lương cho cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang cũng đang được khẩn trương xây dựng để hoàn thành trước 30/6

Trước 10/4, nhiều bộ ngành phải hoàn thành nhiệm vụ được giao để đảm bảo quá trình sáp nhập diễn ra đồng bộ. Theo đó, Bộ Nội vụ sẽ tham mưu Ban Chỉ đạo của Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các cơ quan liên quan nghiên cứu phương án sắp xếp các cơ quan thuế, kho bạc nhà nước, hải quan, bảo hiểm xã hội, thống kê, ngân hàng… phù hợp với việc sáp nhập cấp tỉnh và mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Bộ Tư pháp có trách nhiệm ban hành hướng dẫn xử lý các vấn đề phát sinh trong lĩnh vực hộ tịch và đăng ký biện pháp bảo đảm. Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ hướng dẫn chỉnh lý hồ sơ địa chính, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và cơ sở dữ liệu đất đai.

Bộ Công an được giao nhiệm vụ hướng dẫn về thu hồi, khắc mới con dấu và thay đổi địa chỉ cư trú trên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, căn cước công dân và định danh điện tử. Bộ Quốc phòng sẽ hướng dẫn xác định đơn vị hành chính khu vực biên giới, trọng điểm quốc phòng, xây dựng khu vực phòng thủ quân sự và lực lượng dân quân tự vệ.

Bộ Xây dựng có trách nhiệm hướng dẫn đánh số và gắn biển số nhà, công trình xây dựng. Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện vốn đầu tư công và thay đổi thông tin đăng ký doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh, giấy phép kinh doanh. Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ hướng dẫn về chính quyền điện tử, chính quyền số và xây dựng hệ thống dữ liệu kết nối giữa chính quyền địa phương các cấp với trung ương.

Chính phủ cũng yêu cầu các bộ ngành trước 30/6 phải rà soát quyền hạn của cấp huyện và nội dung có thể phân cấp xuống cấp tỉnh, xã.

Ngày 28/3 tại Đà Nẵng, Tổng Bí thư Tô Lâm đã thông tin việc Trung ương sẽ họp và tính toán các phương án sắp xếp tinh gọn bộ máy vào đầu tháng 4. Theo dự kiến ban đầu, cả nước sẽ còn khoảng 34 tỉnh, thành phố sau khi sắp xếp từ 63 tỉnh, thành hiện tại; không còn đơn vị hành chính cấp huyện; và sáp nhập còn khoảng 5.000 đơn vị hành chính cấp xã.