Làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thái Bình sáng 12/5, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết tuyến đường này nhằm kết nối với các cao tốc Hà Nội – Hải Phòng, Pháp Vân – Cầu Giẽ, Ninh Bình – Hải Phòng. Tuyến cao tốc Ninh Bình – Hải Phòng đoạn qua Nam Định, Thái Bình cũng cần hoàn thành trong năm 2026.

Theo Thủ tướng, Thái Bình chưa khai thác hết tiềm năng, lợi thế; quy mô kinh tế còn nhỏ, sức cạnh tranh và chất lượng tăng trưởng còn thấp. Địa phương cần đẩy mạnh sắp xếp đơn vị hành chính, hoàn thiện mô hình chính quyền 2 cấp và xây dựng trung tâm hành chính công theo hướng chủ động, phục vụ tốt người dân và doanh nghiệp.

Lãnh đạo Chính phủ cho rằng việc sáp nhập không gian phát triển giữa Hưng Yên và Thái Bình sẽ tạo động lực mới cho vùng. Tỉnh cần quyết liệt thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số dựa trên thế mạnh nông nghiệp, phát triển khu công nghiệp, hạ tầng giao thông, y tế và giáo dục.

Người đứng đầu Chính phủ cũng chỉ đạo Thái Bình nghiên cứu lấn biển để phát triển khu kinh tế, công nghiệp, bến cảng, trong khi đất liền sẽ ưu tiên cho nông nghiệp công nghệ cao. Ngoài ra, tỉnh cần mở rộng kết nối với vùng đồng bằng sông Hồng, miền Trung và quốc tế qua trục Hải Phòng – Quảng Ninh.

Thủ tướng đồng ý chủ trương và yêu cầu triển khai nhanh dự án Bệnh viện đa khoa 1.500 giường và đề án nâng cấp Đại học Y Dược Thái Bình thành trường đại học đạt chuẩn quốc tế. Trung ương sẽ hỗ trợ một phần kinh phí với mục tiêu hoàn thành các dự án trong hai năm và xây dựng theo mô hình thông minh.

Cùng ngày, Thủ tướng dự lễ khởi công tuyến cao tốc Nam Định – Thái Bình dài 60,9 km, tổng vốn đầu tư gần 19.800 tỷ đồng. Tuyến đi qua Nam Định (27,6 km) và Thái Bình (33,3 km), có 4 làn xe hoàn chỉnh, tốc độ thiết kế 120 km/h, rộng 24,7 m, với 23 cầu, 4 cầu vượt và 7 nút giao liên thông.

Tại dự thảo Nghị định phân cấp thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước trong lĩnh vực nội vụ, Bộ Nội vụ đề xuất Chính phủ phân cấp cho UBND tỉnh thành căn cứ điều kiện kinh tế xã hội từng phường, xã để áp dụng mức lương tối thiểu với lao động làm việc theo hợp đồng. Mức này không thấp hơn tiền lương tối thiểu do Chính phủ quy định hàng năm.

Địa bàn áp dụng lương tối thiểu từ ngày 1/7 dự kiến như sau:

Vùng I và II: Xã phường thuộc TP Hà Nội.

Vùng I, II và III: Xã phường thuộc TP HCM và TP Hải Phòng.

Vùng II, III và IV: Xã phường thuộc các tỉnh Bắc Ninh, Ninh Bình, Hưng Yên, Phú Thọ, Lào Cai, Thái Nguyên, Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Trị, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Vĩnh Long, Đồng Tháp, An Giang, Cà Mau và các thành phố Huế, Đà Nẵng, Cần Thơ.

Vùng I, II, III và IV: Xã phường thuộc các tỉnh Quảng Ninh, Đồng Nai, Tây Ninh.

Vùng III, IV: Xã phường thuộc các tỉnh Tuyên Quang, Cao Bằng, Điện Biên, Lai Châu, Sơn La, Lạng Sơn, Hà Tĩnh, Quảng Ngãi, Gia Lai, Đăk Lăk.

Nghị định phân quyền cho chủ tịch UBND cấp xã tiếp nhận báo cáo của doanh nghiệp cho thuê lại lao động, thỏa ước lao động tập thể và thông báo đóng cửa tạm thời nơi làm việc, trong khi quy định hiện hành nội dung này thuộc về cấp tỉnh, huyện.

Nghị định dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 đến 28/2/2027. Trường hợp luật, nghị quyết của Quốc hội, các văn bản của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội hoặc Chính phủ được trích dẫn tại nội dung nghị định này mà được sửa đổi, bổ sung, thay thế mới sau ngày 1/7 thì áp dụng theo quy định mới.

Lương tối thiểu hiện hành được áp dụng theo 4 vùng gắn liền với đơn vị hành chính cấp huyện, song từ 1/7 sẽ bãi bỏ cấp này, chỉ còn tỉnh và xã, phường. Lương tối thiểu tháng vùng I hiện là 4,96 triệu đồng; vùng 2 đạt 4,41; vùng 3 là 3,86 và vùng 4 là 3,45 triệu đồng. Lương tối thiểu giờ tại bốn vùng lần lượt là 23.800 đồng, 21.200 đồng, 18.600 đồng và 16.600 đồng.

Theo tờ trình Bộ Nội vụ gửi Chính phủ ngày 8/5, sau khi sáp nhập, cả nước có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh, trong đó có 6 thành phố trực thuộc trung ương. Tổng số đơn vị hành chính cấp xã sau sáp nhập là 3.321, trong đó có 2.636 xã, 672 phường và 13 đặc khu. Có 3.193 xã phường mới hình thành do sáp nhập và 128 xã phường giữ nguyên, giảm 6.714 đơn vị so với hiện nay (66,91%).

Thông tin này nêu tại báo cáo phục vụ chất vấn gửi Quốc hội của Ngân hàng Nhà nước. Theo báo cáo, tín dụng những tháng đầu năm tiếp tục hướng vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh, ưu tiên và vào các động lực tăng trưởng, theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng.

Đến ngày 15/4, dư nợ tín dụng toàn hệ thống đạt 16,23 triệu tỷ đồng, tăng 3,95% so với cuối năm 2024. Con số này tích cực hơn kết quả của thời điểm này năm ngoái (tăng 1,21%). Nếu so với cùng kỳ năm ngoái, tín dụng toàn hệ thống tăng 18,19%.

Cùng với đó, mặt bằng lãi suất cho vay tiếp tục có xu hướng giảm. Đến ngày 10/4, lãi suất cho vay bình quân với các giao dịch phát sinh mới của các ngân hàng ở mức 6,34% một năm, giảm 0,6% một năm so với cuối năm 2024. Các ngân hàng đã công bố thông tin lãi suất cho vay trên website nhằm cung cấp thêm thông tin cho khách hàng tham khảo khi tiếp cận vốn vay.

Từ đầu năm, Ngân hàng Nhà nước có nhiều giải pháp để tăng khả năng tiếp cận tín dụng như ứng dụng công nghệ thông tin, đơn giản thủ tục vay vốn, triển khai nhiều chương trình ưu đãi, cơ cấu lại thời hạn trả nợ để hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn.

Nhà điều hành cũng chỉ đạo các nhà băng tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng để phát triển sản xuất kinh doanh. Trong đó, các đối tượng được tạo điều kiện vay vốn có cả chủ đầu tư dự án bất động sản, người mua nhà, nhà thầu xây dựng và các đơn vị sản xuất cung cấp vật tư, vật liệu xây dựng để tăng thanh khoản cho thị trường bất động sản.

Năm nay, Ngân hàng Nhà nước đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng khoảng 16%, gấp đôi chỉ tiêu tăng trưởng GDP. Để tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức tín dụng cung ứng vốn, cơ quan này đã thông báo công khai, minh bạch về nguyên tắc giao tăng trưởng tín dụng cho các ngân hàng.

Đồng thời, nhà điều hành tiếp tục triển khai lộ trình hạn chế và tiến tới xóa bỏ việc điều hành phân bổ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho từng tổ chức tín dụng. Theo đó, nhóm ngân hàng nước ngoài, ngân hàng liên doanh, ngân hàng hợp tác xã và các tổ chức tín dụng phi ngân hàng được chủ động kiểm soát chỉ tiêu này năm nay.

Một trong những nội dung trọng tâm của dự thảo sửa đổi là làm rõ vai trò, vị trí của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị – xã hội. Hiện nay, Mặt trận được xác định là liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của các tổ chức chính trị, tổ chức xã hội và các cá nhân tiêu biểu trong các tầng lớp nhân dân, dân tộc, tôn giáo, người Việt Nam ở nước ngoài.

Nguyên tắc hoạt động của Mặt trận và các tổ chức thành viên là phối hợp, thống nhất hành động theo Điều lệ Mặt trận, đồng thời bảo đảm tính độc lập của từng tổ chức. Tuy nhiên, sau hơn 10 năm thực hiện, hệ thống tổ chức của Mặt trận còn cồng kềnh, nhiều tầng nấc trung gian, chức năng nhiệm vụ còn chồng chéo. Một số nơi, Mặt trận chưa sâu sát cơ sở, xảy ra tình trạng một việc nhiều tổ chức cùng làm, một người tham gia nhiều tổ chức. Bên cạnh đó, nguyên tắc hiệp thương dân chủ chưa được quy định rõ trong Hiến pháp.

Thực hiện chủ trương của Đảng về tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, việc sửa đổi Hiến pháp lần này nhằm khẳng định các tổ chức chính trị – xã hội trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đồng thời làm rõ nguyên tắc hiệp thương dân chủ, phối hợp và thống nhất hành động dưới sự chủ trì của Mặt trận.

Các tổ chức như: Công đoàn Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam được xác định là tổ chức chính trị – xã hội trực thuộc Mặt trận. Những tổ chức này được thành lập trên cơ sở tự nguyện, có chức năng đại diện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của hội viên; được tổ chức và hoạt động thống nhất trong hệ thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Tổ chức chính quyền địa phương hai cấp

Hiến pháp 2013 sửa đổi theo hướng tổ chức chính quyền địa phương thành hai cấp để nâng cao hiệu quả và phù hợp với xu thế phát triển.

Điều 110 của Hiến pháp 2013 hiện quy định hệ thống đơn vị hành chính ba cấp (tỉnh, huyện, xã) với hơn 10 loại hình khác nhau. Tuy nhiên, việc duy trì mô hình này đang bộc lộ sự kém hiệu quả, chồng chéo, gây lãng phí và làm chậm trễ việc ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong quản lý.

Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn và kinh nghiệm quốc tế về việc thu gọn đầu mối hành chính để tăng cường hiệu quả quản lý, giảm chi phí, dự thảo sửa đổi Hiến pháp 2013 đề xuất tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình hai cấp. Theo đó, các đơn vị hành chính sẽ bao gồm tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố. Hiến pháp sửa đổi sẽ không quy định chi tiết tên gọi của từng loại đơn vị hành chính ở mỗi cấp như hiện nay. Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt sẽ do Quốc hội quyết định thành lập.

Dự kiến, Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) sẽ cụ thể hóa quy định này, trong đó xã được xác định là đơn vị hành chính ở nông thôn, phường ở đô thị và đặc khu ở hải đảo. Việc sử dụng cụm từ “đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương” nhằm đảm bảo tính thống nhất với Hiến pháp hiện hành.

Ngoài nội dung về tổ chức chính quyền địa phương, dự thảo sửa đổi Hiến pháp còn bao gồm các nội dung quan trọng khác như quyền trình dự án luật, pháp lệnh của các tổ chức chính trị – xã hội và bổ sung quy định về Công đoàn Việt Nam.

Theo dự thảo tờ trình, một trong những mục tiêu lớn của dự án Luật là đưa Việt Nam từ một quốc gia sử dụng công nghệ lõi sang làm chủ các công nghệ chiến lược. Tư duy đột phá này được kỳ vọng tác động lớn đến tăng trưởng kinh tế và an ninh quốc gia.

Để làm được điều này, ngân sách nhà nước cần đầu tư có trọng tâm, trọng điểm. Các nhiệm vụ nghiên cứu và phát triển sẽ được ưu tiên phân bổ ngân sách để làm chủ công nghệ chiến lược, thay vì dàn trải như trước.

Việc triển khai các nhiệm vụ này được giao cho các doanh nghiệp, tổ chức nghiên cứu có năng lực và uy tín thực hiện, trên cơ sở đánh giá hiệu quả đầu ra và mức độ đóng góp thực chất. Đồng thời, nhà nước có chính sách đầu tư xây dựng phòng thí nghiệm trọng điểm, phòng thí nghiệm dùng chung, hạ tầng kỹ thuật hiện đại nhằm phục vụ phát triển công nghệ chiến lược.

Dự thảo Luật cũng tăng cường quyền tự chủ cho các tổ chức, cá nhân và chủ nhiệm đề tài trong triển khai nhiệm vụ, quản lý bộ máy, chi tiêu theo cơ chế khoán chi, đi kèm với yêu cầu nâng cao trách nhiệm giải trình và minh bạch trong sử dụng nguồn lực.

Tổ chức và cá nhân thực hiện nhiệm vụ được quyền sở hữu kết quả nghiên cứu để thương mại hóa; người làm nghiên cứu được hưởng tối thiểu 30% từ phần thu nhập do kết quả nghiên cứu mang lại và được miễn, giảm thuế thu nhập cá nhân. Đây chính là động lực đổi mới, thúc đẩy tinh thần dám nghĩ dám làm trong nghiên cứu, nghiên cứu hướng đến kết quả thực tiễn, gắn kết chặt chẽ giữa khoa học công nghệ với phát triển kinh tế xã hội.

Phát biểu tại phiên họp Thường vụ Quốc hội cách đây ba tuần, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng nói việc chấp nhận rủi ro không đồng nghĩa với buông lỏng quản lý mà là tạo điều kiện để các nhà khoa học theo đuổi những vấn đề thách thức, mang tính đột phá. Các tổ chức hoạt động hiệu quả sẽ được ưu tiên cấp thêm kinh phí, trong khi những đơn vị kém hiệu quả sẽ bị cắt giảm nguồn lực.

Bên cạnh các nội dung trên, dự án Luật cũng chuyển nghiên cứu cơ bản về các cơ sở giáo dục đại học. Đây là định hướng lớn của nhà nước, phù hợp với thông lệ quốc tế. Việc điều chỉnh nhu cầu nghiên cứu cơ bản xuất phát từ yêu cầu thực tiễn trong nghiên cứu ứng dụng, phát triển công nghệ tạo sự gắn kết giữa các loại hình nghiên cứu và tăng tỷ trọng nghiên cứu có tác động vào thực tiễn.

Dự thảo không giới hạn quyền phát triển công nghệ của các trường đại học, nhằm thúc đẩy mô hình tích hợp ba chức năng: đào tạo – nghiên cứu – đổi mới sáng tạo. Đây là mô hình phổ biến ở các quốc gia có nền khoa học công nghệ tiên tiến, góp phần xây dựng hệ sinh thái học thuật và đổi mới sáng tạo bền vững, năng động và có sức lan tỏa sâu rộng.

Cũng trong buổi sáng, các đại biểu sẽ nghe tờ trình và thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Sau đó, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Nhà giáo.

Buổi chiều, các đại biểu về tổ thảo luận ba dự án Luật gồm: Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa và Năng lượng nguyên tử (sửa đổi).