Khi các bộ trưởng tài chính và thống đốc ngân hàng trung ương nhóm họp tại Washington hồi tháng 4 cho kỳ họp đầu tiên trong năm của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB), bầu không khí lo âu bao trùm bởi gói thuế đối ứng được Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa công bố.

Sáu tháng sau, tại kỳ họp tháng 10 vừa kết thúc cuối tuần qua, chuyên gia và các nhà quản lý đánh giá kinh tế toàn cầu không thiệt hại nhiều như lo ngại. Nhưng theo họ, sự mệt mỏi và cảnh giác tăng lên khi cục diện chính sách vẫn luôn trong trạng thái “chưa bao giờ ổn định”.

Tổng giám đốc Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) Ngozi Okonjo-Iweala nói bất ổn đã gia tăng một năm qua. Tuy nhiên, tăng trưởng GDP thế giới dự kiến chỉ chậm lại từ 3,3% hồi 2024 xuống còn 3,2% năm nay 2025 và 3,1% vào 2026, thấp hơn dự báo trước, song không phải suy giảm đáng kể.

Một quan chức đoàn Nhật Bản đánh giá kinh tế toàn cầu vững vàng hơn lo ngại. Tuy nhiên, vẫn không thể an tâm trước các yếu tố bất ổn chồng chất. “Có rất nhiều cuộc thảo luận xoay quanh chủ đề bất định”, vị này nói.

Phó thống đốc Ngân hàng Trung ương Thái Lan Piti Disyatat thừa nhận “thực sự kiệt sức” khi vừa phải cố hiểu, vừa phải ban hành chính sách và giải thích với công chúng. “Sự bất định này thực sự rất khó chịu”, ông nói.

Một tuần tranh cãi chính sách thương mại gay gắt vừa qua giữa Mỹ và Trung Quốc càng khắc sâu điều đó. Trước khi hạ nhiệt bằng kế hoạch gặp gỡ giữa Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent với Phó thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong tuần này, ông Trump dọa áp thuế bổ sung 100% lên hàng nhập khẩu Trung Quốc để đáp trả việc nước này siết kiểm soát chuỗi cung ứng đất hiếm.

Căng thẳng lên xuống thất thường giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới khiến hàng trăm nhà hoạch định chính sách tham dự hội nghị của IMF và WB tuần qua bày tỏ mong muốn tập trung hơn vào việc tìm kiếm các cơ chế thương mại mới nằm ngoài quỹ đạo Mỹ – Trung.

Tổng giám đốc IMF Kristalina Georgieva nói hiếm khi thấy tinh thần hợp tác như vậy tại các kỳ họp trước của giới tài chính và ngân hàng trung ương. “Cũng có thể vì nhiều quốc gia giờ nhận ra quan điểm hợp tác quốc tế để cùng tiến bộ thực ra không hề hiển nhiên”, bà bình luận.

Đồng tình, Tổng giám đốc WTO cho biết nhiều nước đang cố gắng tăng cường hợp tác song phương và khu vực. Bộ trưởng Tài chính New Zealand Nicola Willis dự báo xu hướng này sẽ tăng tốc trong bối cảnh bất ổn địa chính trị và kinh tế ngày càng lớn.

Bà cho biết Liên minh châu Âu (EU) đang tìm cách kết nối với Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) – khối thương mại tự do gồm 11 quốc gia thành viên, bao gồm New Zealand. “Tất cả các quan hệ thương mại đó đều rất vững chắc và thông điệp chúng tôi nhận được từ các đối tác là họ muốn tiếp tục củng cố và mở rộng”, bà nói.

Bộ trưởng Kế hoạch, Phát triển Kinh tế và Hợp tác Quốc tế của Ai Cập Rania Al-Mashat cho rằng tăng hợp tác khu vực là “hệ quả tất yếu” của những diễn biến toàn cầu và sẽ tiếp tục là hướng đi quan trọng thời gian tới.

Tổng giám đốc WTO kêu gọi tiếp tục đa dạng hóa thương mại. Theo bà, thương mại toàn cầu rõ ràng đã mang lại lợi ích cho nhiều quốc gia, dù kết quả không đồng đều và còn những nước bị bỏ lại phía sau.

Bà cũng thừa nhận tính cấp thiết cần cải cách tổ chức này, khắc phục những phần chưa hiệu quả. “Chúng ta cần tái hình dung toàn cầu hóa bởi không thể còn tiếp tục con đường như trước đây”, bà nói. Đầu tháng này, WTO hạ dự báo tăng trưởng thương mại toàn cầu 2026 từ mức 1,8% xuống 0,5%, dẫn lý do những tác động từ thuế quan của ông Trump sẽ rõ nét cuối năm nay đến đầu năm sau.

Bên cạnh thương chiến, giới chức tài chính thế giới cảnh báo kinh tế toàn cầu còn chịu áp lực bởi loạt vấn đề như mất cân đối cán cân thanh toán kéo dài và “quá mức”, nợ công gần kỷ lục, bất ổn tăng ở khu vực tài chính phi ngân hàng, cùng tác động gây xáo trộn từ công nghệ trí tuệ nhân tạo.

Theo Thống đốc Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) Andrew Bailey, cần thêm những cuộc thảo luận thẳng thắn, bởi cộng đồng quốc tế từng thất bại trong việc nhận diện và ngăn chặn bong bóng cho vay dưới chuẩn, nguyên nhân châm ngòi khủng hoảng tài chính toàn cầu 2007–2009.

Ông đồng thời nhấn mạnh tính minh bạch là yếu tố then chốt trong bối cảnh mối liên kết giữa ngân hàng, bảo hiểm và tài chính tư nhân ngày càng chặt chẽ nhưng không rõ ràng. “Nhiệm vụ của chúng ta là phải nhìn nhận vấn đề và xem xét những gì đang diễn ra”, ông nói.

Tổng giám đốc IMF Kristalina Georgieva cũng bày tỏ lo ngại về tình trạng “định giá tài sản bị đẩy lên quá mức”. Bà cũng cho tằng thị trường đang mất cảnh giác trước các vấn đề như thương chiến, căng thẳng địa chính trị, thâm hụt ngân sách, khiến nguy cơ xảy ra một đợt điều chỉnh lớn ngày càng cao.

Ký kết diễn ra tại New York hôm 17/10. Theo thỏa thuận, TP HCM và Nasdaq sẽ hợp tác chiến lược trong quản trị, xây dựng năng lực, niêm yết chéo và phát triển sản phẩm; trao đổi kinh nghiệm thực tiễn về xây dựng khung pháp lý, cơ chế vận hành, quản trị rủi ro, phát triển sản phẩm và thu hút đầu tư quốc tế.

Ngoài ra, sàn Nasdaq cũng sẽ hỗ trợ công nghệ và dịch vụ kỹ thuật phục vụ cho việc xây dựng và vận hành trung tâm tài chính; đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt trong các lĩnh vực chứng khoán, trái phiếu, phái sinh, tài sản số và thị trường tín chỉ carbon. Đồng thời, sàn cũng tăng kết nối cộng đồng tài chính Việt Nam, Mỹ và quốc tế.

Để triển khai, hai bên sẽ thành lập nhóm công tác chung, họp định kỳ ít nhất hai lần mỗi năm. Sau khi Cơ quan Điều hành Trung tâm Tài chính Quốc tế TP HCM thành lập, cơ quan này sẽ thay Sở Tài chính để duy trì hợp tác.

Nasdaq là sàn giao dịch chứng khoán điện tử đầu tiên và lớn nhất thế giới, nơi niêm yết các tập đoàn công nghệ hàng đầu như Apple, Microsoft, Google, Tesla, Amazon, Meta. Sàn cung cấp các dịch vụ và công nghệ tiên tiến, hỗ trợ huy động vốn, chuyển đổi mô hình kinh doanh và thúc đẩy tăng trưởng phạm vi toàn cầu.

Quốc hội thông qua Nghị quyết phát triển trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam đặt tại TP HCM và Đà Nẵng vào ngày 27/6, với cơ chế quản lý thống nhất nhưng phát triển sản phẩm đặc thù theo thế mạnh từng địa phương.

Tại TP HCM, trung tâm tài chính được định hướng phát triển sản phẩm, dịch vụ toàn diện như thị trường ngân hàng, vốn gắn với dịch vụ quản lý tài sản, quản lý quỹ… Các cơ chế thử nghiệm (sandbox) về fintech, đổi mới sáng tạo, sàn giao dịch chuyên biệt, hàng hóa phái sinh.

Chính phủ đặt mục tiêu trung tâm tài chính TP HCM đi vào vận hành năm nay và hoàn thành trong 5 năm. Sở Tài chính được giao nhiệm vụ phối hợp và điều phối triển khai các chính sách và sáng kiến liên quan đến việc hình thành trung tâm này. Hiện TP HCM xếp hạng 95 về chỉ số trung tâm tài chính toàn cầu (GFCI) còn New York đứng đầu thế giới.

Hôm 16/10, tại “Diễn đàn Mùa thu TP HCM – Mỹ 2025” ở San Francisco, Giám đốc Sở Tài chính TP HCM Nguyễn Công Vinh cho biết địa phương định hướng đến năm 2045 thành “siêu đô thị quốc tế của Đông Nam Á”, là trung tâm tài chính, thương mại, logistics, công nghiệp công nghệ cao và du lịch biển khu vực.

Giáo sư Trần Ngọc Anh tại Đại học Indiana, Thành viên Hội đồng Tư vấn Quốc gia cho Nghị quyết 57 đánh giá đầu tàu kinh tế sau sáp nhập đang bước tới giai đoạn phát triển với nhiều cơ hội mới.

Trong đó, trung tâm tài chính được xem là hạt nhân của siêu đô thị, không chỉ tập trung dòng vốn mà còn là nền tảng của quản trị dữ liệu, niềm tin và đổi mới sáng tạo, giúp Thành phố thành “trái tim tài chính” của phía Nam.

Ông đề xuất Thành phố tăng cường hợp tác với các trung tâm quốc tế New York, Bloomington FinTech Hub (Mỹ) và Singapore để học hỏi mô hình vận hành, giám sát và khởi nghiệp tài chính số.

Bà Christina Bui, Phó Chủ tịch điều hành Công ty Robert Half, Đối tác Quỹ Cailan đã đầu tư và kinh doanh tại TP HCM đánh giá cao nỗ lực hình thành trung tâm tài chính, cho rằng đây là thời điểm doanh nghiệp Mỹ nên hiện diện sớm để nắm bắt làn sóng tăng trưởng.

Tại Diễn đàn, 5 ghi nhớ, thỏa thuận hợp tác và triển khai dự án đã được ký kết. Trong đó, Đại học Quốc gia TP HCM và Đại học Bang Arizona hợp tác về vi mạch bán dẫn, AI, y học, công nghệ sức khỏe, khoa học và đổi mới sáng tạo. Khu Công nghệ cao TP HCM (SHTP) cấp chứng nhận điểu chỉnh đăng ký đầu tư lĩnh vực hàng không vũ trụ, thiết bị y tế cấy ghép vào cơ thể con người cho TJ Aerospace.

SHTP đồng thời hợp tác với Tập đoàn Evolution phát triển dự án Trung tâm dữ liệu vốn đầu tư 500 triệu USD. Hai hãng chip AMD và Intel cũng thỏa thuận hợp tác và hỗ trợ khu trong hoạt động đào tạo nhân lực vi mạch bán dẫn.

Chốt phiên giao dịch 15/10, giá vàng thế giới giao ngay tăng 66 USD lên 4.207 USD một ounce. Sang phiên sáng 16/10, thị trường tiếp tục đi lên, hiện chạm 4.225 USD. Đây là mức kỷ lục mới của kim loại quý.

“Thị trường đang trong xu hướng tăng và có vẻ chưa muốn dừng lại. Khi căng thẳng thương mại Mỹ – Trung Quốc bùng phát trở lại vài ngày qua, nhà đầu tư càng có lý do để đa dạng hóa rủi ro bằng cách mua vàng”, Fawad Razaqzada – nhà phân tích thị trường tại City Index và FOREX.com cho biết.

Từ đầu năm, giá vàng đã tăng hơn 60%. Nguyên nhân chủ yếu là căng thẳng địa chính trị, kỳ vọng Mỹ hạ lãi suất, nhu cầu giảm phụ thuộc vào đồng đôla, lực mua của các ngân hàng trung ương và quỹ ETF vàng.

“Tôi cho rằng vàng có thể chạm mốc 5.000 USD trong thời gian tới”, Razaqzada nhận định. Ông cho rằng thị trường sẽ có các đợt điều chỉnh ngắn hạn để thu hút người mua mới.

Đồng đôla Mỹ hôm 15/10 cũng yếu đi so với rổ tiền tệ lớn, sau khi Chủ tịch Cục Dự trữ liên bang Mỹ Jerome Powell gửi thông điệp nới lỏng chính sách. Ông nhận định thị trường lao động mắc kẹt trong tình trạng “tuyển dụng ít, sa thải ít”.

Vàng được coi là công cụ trú ẩn truyền thống trong thời kỳ bất ổn, lạm phát, và lãi suất thấp. Nhà đầu tư hiện đặt cược Fed tiếp tục giảm lãi suất trong phiên họp tuần tới và tháng 12. Tuyên bố có thể chấm dứt một số quan hệ thương mại với Trung Quốc của Tổng thống Donald Trump hôm 14/10 càng khiến thị trường lo ngại.

Ngoài vàng, giá bạc cũng tăng 2,3% lên 52 USD một ounce. Bạch kim thêm 0,6% lên 1.647 USD. Trong khi đó, palladium giảm 0,2% về 1.523 USD.

Theo thống kê của VnExpress, nhiều cổ phiếu bất động sản đang ghi nhận mức tăng giá vượt trội. Tính đến kết phiên 15/10, VIC của Vingroup đã tăng gần 417% so với đầu năm. Cùng “họ Vin”, mã VHM của Vinhomes cũng có giá cao hơn 210%. Tính trên cả ba sàn HoSE, HNX và UPCoM, nhiều cổ phiếu địa ốc khác cũng ghi nhận mức tăng nổi bật như LSG, TAL, LDG, VRE, CEO, CII, LGL, CDC, NVL…

Báo cáo kết phiên hôm nay của Chứng khoán Thiên Việt (TVS) cho thấy, nhóm cổ phiếu bất động sản đạt hiệu suất trên 155% so với đầu năm. Mức này duy trì cách biệt rất lớn so với các ngành khác như chứng khoán (65%), tài nguyên cơ bản (40%), ngân hàng (40%) hay bán lẻ (30%). Đây là ngành duy nhất đạt tốc độ tăng ba con số. Hiệu suất của cổ phiếu địa ốc cũng vượt trội hẳn so với mức tăng 38,5% của VN-Index.

Nhóm phân tích của công ty TVS Research cho VnExpress biết thêm tính đến ngày 13/10, chỉ số VN-Index đã tăng 498 điểm kể từ đầu năm. Bất động sản là nhóm tăng mạnh nhất và đóng góp trên 330 điểm vào mức tăng của chỉ số chung. Nếu tính từ đáy tại ngày 9/4, mức đóng góp của nhóm địa ốc trong đà tăng chung của thị trường lên tới 90%.

Bất động sản là nhóm cổ phiếu duy nhất có hiệu suất đạt ba con số. Ảnh: TVS Research

Trong nhịp tăng vừa qua, các cổ phiếu nhóm bất động sản dân cư tăng mạnh trong khi nhóm bất động sản khu công nghiệp đi ngang. TVS Research cho rằng động lực tăng chính của nhóm bất động sản dân cư đến từ sự hồi phục của thị trường và kỳ vọng từ nhà đầu tư đối với triển vọng cải thiện kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp trong thời gian tới khi các dự án được hoàn thiện và bàn giao. Trong khi đó, triển vọng nhóm bất động sản khu công nghiệp trở nên bất định trước các chính sách thuế quan của Mỹ, làm giảm động lực tăng giá đối với các cổ phiếu nhóm này.

Ngoài ra theo ông Đỗ Thạch Lam, Trưởng phòng Trung tâm phân tích của Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), cổ phiếu nhóm địa ốc còn được hưởng lợi khi thị trường sơ cấp từ đầu năm 2025 đã có giao dịch tương đối sôi động hơn và ghi nhận mức tăng giá tương đối cao, đặt trong bối cảnh nguồn cung mới đang dần cải thiện trong nửa cuối năm. Hiện tại, các dự án đô thị quy mô lớn tại Hà Nội, TP HCM và vùng phụ cận được mở bán và thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư, thêm vào đó, mặt bằng lãi suất cho vay tương đối thấp.

Tuy nhiên, theo TVS Research, xu hướng tăng giá có sự phân hóa mạnh giữa các mã. Động lực chính tập trung ở một số cổ phiếu nhóm Vingroup (VIC và VHM), hay các cổ phiếu vốn hóa nhỏ có tính thị trường cao như CII và CEO, các mã còn lại hầu hết đi ngang hoặc tăng không đáng kể. Nhóm phân tích cho rằng dòng tiền vào nhóm bất động sản của nhà đầu tư trong nhịp tăng vừa rồi tập trung vào các mã Vingroup nhờ một số yếu tố như đây là nhóm cổ phiếu mạnh dẫn dắt đà tăng của VN-Index, có nhiều thông tin tích cực hỗ trợ triển vọng tăng trưởng và thuộc nhóm vốn hóa lớn, được hưởng lợi từ thông tin nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam.

Định giá P/B (giá trị thị trường trên giá trị sổ sách) của nhóm bất động sản dân cư đang ở mức khoảng 2,9 lần – tương đương mức trung bình 5 năm cộng 1 lần độ lệch chuẩn. Trong các chu kỳ phục hồi của bất động sản, định giá toàn ngành thường đạt đỉnh quanh 4.0 lần. Do đó, TVS Research cho rằng định giá hiện tại vẫn còn dư địa cải thiện. Tuy nhiên, việc tái định giá các cổ phiếu trong ngành sẽ tập trung ở các doanh nghiệp với danh mục dự án có pháp lý rõ ràng, tiến độ triển khai được đảm bảo tại những khu vực có nhu cầu thực, nhờ đó, doanh số bán hàng và tăng trưởng lợi nhuận của doanh nghiệp trong tương lai được bảo đảm.

Tuy triển vọng toàn ngành vẫn xán lạn và thị trường vẫn còn nhiều cổ phiếu bất động sản chưa tăng mạnh, các chuyên gia vẫn lưu ý để tránh tình trạng “mua đuổi”, nhà đầu tư nên tập trung vào các cổ phiếu có triển vọng tăng trưởng tích cực, nhờ đó có khả năng được tái định giá ở mức cao hơn trong thời gian tới.

Ông Đỗ Thạch Lam khuyên nhà đầu tư cần theo dõi thêm nền tảng cơ bản của doanh nghiệp đó trước khi đầu tư gồm quỹ đất sẵn sàng để bán hàng trong giai đoạn 2025-2026 và lợi nhuận dự kiến mà doanh nghiệp có thể ghi nhận trong giai đoạn này. Bên cạnh đó, một số yếu tố có thể ảnh hưởng tới thị trường như tín dụng hay lãi suất cũng cần được quan sát vì những yếu tố thay đổi đột ngột có thể ảnh hưởng tới triển vọng và định giá của doanh nghiệp. Ngoài ra, chuyên gia lưu ý thêm về định giá dài hạn và lựa chọn mức tiềm năng tăng giá theo khẩu vị rủi ro của nhà đầu tư.

Nhà đầu tư đang theo dõi bảng điện tử tại trụ sở một công ty chứng khoán tại TP HCM. Ảnh: An Khương

Trong báo cáo mới đây, hãng tư vấn dịch vụ bất động sản CBRE cho biết nguồn cung căn hộ mới trong quý III tại TP HCM khoảng 2.549 căn, bằng gần gấp đôi tổng nguồn cung nửa đầu năm, tăng 143% so với quý trước và tăng 19 lần so với cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên theo ông Võ Huỳnh Tuấn Kiệt, Giám đốc Bộ phận Nhà ở CBRE TP HCM, thị trường vẫn chưa có dấu hiệu phục hồi mạnh. Mặc dù có ghi nhận có nhiều sản phẩm mới hơn so với các quý đầu năm, nhưng tổng thể, thị trường chỉ được xem là “nhúc nhích”, chưa thể gọi là phục hồi. So với hơn 10.300 căn ở Hà Nội, nguồn cung của TP HCM ở mức khiêm tốn và không giải quyết được nhu cầu thị trường.

Về lượng hấp thụ, thị trường cũng không cho thấy sự phục hồi mạnh mẽ. Số căn bán được trong quý III tại TP HCM (cũ) đạt 2.250 căn, tăng 63% so với quý trước. Tuy nhiên tính trên giỏ hàng mở bán mới, tỷ lệ hấp thụ chỉ đạt 68%, thấp hơn đáng kể so với mức thông thường là 80% đến 90%. Theo CBRE, mặt bằng giá tăng nhanh khiến người mua có xu hướng cân nhắc kỹ hơn trước khi quyết định, dù nhu cầu vẫn hiện hữu, đặc biệt từ nhóm khách hàng có nhu cầu ở thực.

Chiều 13/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội họp phiên thứ 50, cho ý kiến về Dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi).

Thừa ủy quyền Chính phủ, Thứ trưởng Tài chính Cao Anh Tuấn trình bày tờ trình cho biết theo dự thảo luật, căn cứ xác định chịu thuế hay không của hộ, cá nhân kinh doanh sẽ dựa vào doanh thu thực tế hàng năm, thay vì thuế khoán như hiện hành.

Với các trường hợp phải nộp thuế, hộ và cá nhân kinh doanh sẽ tự khai, tính thuế theo từng loại trong kỳ. Chính phủ sẽ quy định chi tiết phương pháp tính thuế giá trị gia tăng (VAT), hồ sơ và thủ tục kê khai và nộp thuế. Chế độ kế toán áp dụng cho nhóm này sẽ được Bộ Tài chính ban hành.

Góp ý nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho rằng khi áp dụng cơ chế mới, doanh thu kê khai theo hóa đơn sẽ cao hơn đáng kể mức khoán hiện hành. Điều này dẫn tới gia tăng gánh nặng thuế (VAT, thu nhập cá nhân) của các hộ, cá nhân kinh doanh.

Vì vậy, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị cơ quan soạn thảo đánh giá tác động sự thay đổi nghĩa vụ thuế. Trường hợp chênh lệch giữa doanh thu kê khai và thuế khoán quá lớn, ông Mãi cho rằng cần xem xét điều chỉnh thuế suất. Việc này để hộ, cá nhân kinh doanh không bị ảnh hưởng lớn, phù hợp tinh thần Nghị quyết 68 và mục tiêu cải thiện đời sống nhân dân.

Việt Nam hiện có trên 5,2 triệu hộ kinh doanh, tạo ra 8-9 triệu việc làm, tương đương với khối công ty tư nhân. Thực tế, nhiều hộ kinh doanh quen với nộp thuế khoán nên chưa chú trọng ghi chép sổ sách, minh bạch doanh thu. Khi bỏ thuế khoán, họ buộc phải thực hiện chế độ sổ sách kế toán, hóa đơn theo phương pháp kê khai hay doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ.

Thuế khoán sẽ được bỏ hoàn toàn từ đầu năm 2026. Song theo Nghị định 70, từ 1/6, các hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng mỗi năm thuộc một số ngành nghề (ăn uống, khách sạn, bán lẻ, vận tải hành khách, thẩm mỹ, vui chơi giải trí…) phải chuyển đổi trước. Đại diện Cục Thuế (Bộ Tài chính) từng cho rằng đây là bước chuẩn bị để các hộ kinh doanh lớn dần làm quen với phương thức quản lý mới.

Cũng theo dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi), mã số thuế của cá nhân, hộ kinh doanh là số định danh cá nhân. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị dự luật cần quy định chặt chẽ tính bảo mật, tránh rò rỉ thông tin cá nhân. Các quy định về hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ trong quá trình chuyển đổi số cũng cần được bổ sung tại dự luật, theo Chủ tịch Quốc hội.

Tại dự luật, Chính phủ cũng đề xuất cơ chế thưởng cho cơ quan thuế trong trường hợp thu ngân sách vượt kế hoạch. Theo lãnh đạo Bộ Tài chính, đây là khoản “thưởng vượt dự toán”, không phải cơ chế tài chính đặc thù như trước kia. Tỷ lệ thưởng dự kiến tối đa 10% trên số vượt thu, tương đương khoảng 8.000 tỷ đồng một năm. Khoản này được chi trả tối đa bằng một tháng tiền lương cho cán bộ, công chức thuế. Chính phủ sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền cơ chế này trước khi thể chế hóa vào luật.

Dự thảo cũng đề xuất tăng quyền chủ động cho cơ quan thuế trong quản lý dữ liệu, kiểm tra, ấn định thuế và cưỡng chế thi hành.

Về chính sách khuyến khích hóa đơn điện tử, cơ quan soạn thảo đề xuất trích 0,1% tổng thuế VAT nội địa (khoảng 300 tỷ đồng một năm) để triển khai chương trình “hóa đơn may mắn” và thưởng người tố giác hành vi gian lận hóa đơn. Theo Thứ trưởng Tài chính Cao Anh Tuấn, Bộ Tài chính đã tham khảo kinh nghiệm quốc tế trước khi đưa ra chính sách này.

Chẳng hạn, Đài Loan quay số hóa đơn may mắn 2 tháng một lần với giải thưởng lớn. Hay Trung Quốc, Bồ Đào Nha cũng áp dụng hình thức tương tự để khuyến khích hộ kinh doanh tuân thủ. Song lãnh đạo Bộ Tài chính thừa nhận cần rà soát để đảm bảo đồng bộ với Luật Ngân sách Nhà nước, tránh chồng chéo và khoản này có thể đưa vào phần dự toán tuyên truyền hỗ trợ, thay vì là một khoản riêng.

Liên quan tới phối hợp quản lý thương mại điện tử, Bộ Tài chính cho biết sẽ phối hợp với Bộ Công Thương để thống nhất quản lý, chống thất thu, rủi ro và đảm bảo quyền lợi người nộp thuế.

Dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi) dự kiến trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 10, khai mạc ngày 20/10.

FTSE Russell vừa công bố Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi cận biên. Trong báo cáo phát hành sáng nay, các công ty chứng khoán đều đánh giá cao cột mốc này đối với sự phát triển của thị trường.

Chứng khoán Phú Hưng (PHS) kỳ vọng việc này sẽ thu hút mạnh dòng vốn quốc tế, mở rộng khả năng tiếp cận của nhà đầu tư toàn cầu, đặc biệt là các quỹ ETF và quỹ tương hỗ đang theo dõi các chỉ số của FTSE Russell. Nhóm phân tích này ước tính dòng vốn từ các quỹ chủ động và bị động vào thị trường Việt Nam khoảng 5 tỷ USD.

Ngoài ra sau khi được nâng hạng, thị trường vốn cũng sẽ bước vào giai đoạn phát triển mới. Nổi bật là việc niềm tin của nhà đầu tư được cải thiện giúp chi phí vốn của doanh nghiệp giảm. Không chỉ vậy, tác động tích cực có thể lan tỏa sang nền kinh tế khi thu hút thêm sự chú ý của các nhà đầu tư nước ngoài, cả FII lẫn FDI, qua đó tạo điều kiện để giảm chi phí vốn vay ngoại và giúp tỷ giá phần nào được kiểm soát ổn định.

Theo lộ trình của FTSE Russell, Việt Nam cần trải qua đợt rà soát vào tháng 3/2026, đánh giá về tiến bộ trong việc cải thiện khả năng tiếp cận của nhà đầu tư toàn cầu. Nói với VnExpress, ông Trần Minh Hoàng, Giám đốc Phân tích và Nghiên cứu của Chứng khoán Vietcombank (VCBS) nhấn mạnh đây là quy trình chính thức và được áp dụng với tất cả thị trường trong quá trình nâng hạng, do đó không nên xem là rủi ro.

Một số quốc gia được FTSE Russell nâng hạng đều trải qua thời gian một năm tương tự. Romania được thông báo vào tháng 9/2019 và đến tháng 9/2020, quyết định này mới chính thức có hiệu lực. Tương tự, Kuwait được công bố vào tháng 9/2017 và có hiệu lực chính thức vào tháng 12/2018. Theo thống kê từ VCBS, chưa ghi nhận trường hợp nào trước đây không được nâng hạng sau một năm từ ngày công bố thay đổi trạng thái thị trường.

Tương tự, ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng của Chứng khoán SSI, đánh giá đợt rà soát vào tháng 3/2026 không phải một rủi ro với thị trường, là khoảng thời gian này cần thiết để các cơ quan quản lý có thể khắc phục một số tồn tại hiện có. “Chúng ta vẫn còn những khó khăn, đã nhận diện được nhưng chưa xử lý hết”, ông Hưng nhận định và thêm rằng khoảng thời gian này rất quý báu.

Một trong số đó được ông Hưng nêu ra là việc mở tài khoản cho nhà đầu tư nước ngoài. Chuyên gia này cho rằng các cơ quan quản lý đã sửa đổi nhiều thông tư, điều luật giúp khối ngoại có thể mở tài khoản giao dịch dễ dàng hơn. Tuy nhiên, nhóm này cũng phải tuân thủ quy định từ phía nước họ. Do đó, các nhà đầu nước ngoài vẫn mong muốn có cơ chế mở hơn từ phía nhà môi giới toàn cầu và các cơ quan quản lý chứng khoán Việt Nam. Chuyên gia cho rằng các quy định về việc mở tài khoản phía Việt Nam có thể hoàn thiện trong hai tháng.

Từ nay tới thời điểm chính thức có hiệu lực nâng hạng được VCBS đánh giá là giai đoạn quan trọng để các quỹ đầu tư quốc tế chuẩn bị và tái cơ cấu danh mục. Trong đó, các quỹ đầu tư chủ động (active funds) cũng như dòng tiền đầu cơ nước ngoài có kinh nghiệm thường không đợi đến ngày quyết định có hiệu lực mới hành động. Họ sẽ bắt đầu giải ngân dần dần trong suốt cả năm để tích lũy các cổ phiếu tốt với mức giá hợp lý trước khi dòng tiền lớn từ các quỹ thụ động (quỹ ETF) đổ vào.

VCBS ước tính tỷ trọng vốn hóa của thị trường chứng khoán Việt Nam trong rổ FTSE Emerging Markets Index vào khoảng 0,7% cho đến 1%. Nhóm phân tích này dự báo dòng vốn từ các quỹ ETF thụ động chảy vào khoảng 1 tỷ USD, tập trung chủ yếu ở những cổ phiếu vốn hóa lớn với “room” ngoại còn cao.

Còn các quỹ chủ động đầu tư vào thị trường mới nổi sẽ khá nhiều với dòng vốn lớn, cách phân bổ vào từng thị trường cũng đa dạng và theo khẩu vị riêng của từng quỹ. Tuy nhiên, theo chia sẻ của FTSE Russell và thống kê của từ các thị trường được nâng hạng từ cận biên lên mới nổi trước đây, dòng vốn chủ động sẽ cao hơn khoảng 5-6 lần so với dòng vốn từ quỹ ETF thụ động và được chia thành nhiều đợt giải ngân. Theo đó, VCBS ước tính con số này sẽ rơi vào khoảng 5-6 tỷ USD và còn gia tăng trong dài hạn.

Ngoài ra ông Trần Minh Hoàng cho rằng tin tức nâng hạng cũng đóng vai trò là “xúc tác tâm lý” để củng cố niềm tin của nhà đầu tư trong và ngoài nước vào triển vọng dài hạn của nền kinh tế và thị trường chứng khoán Việt Nam. Tâm lý lạc quan này có thể kích thích nhà đầu tư phân bổ tài sản nhiều hơn vào thị trường chứng khoán, đặc biệt là ở những cổ phiếu được kỳ vọng sẽ được thêm vào rổ chỉ số FTSE Emerging Markets.

“Nhà đầu tư nên xem việc thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng lên mới nổi là cơ hội để tích lũy có chọn lọc những cổ phiếu có nền tảng cơ bản tốt, có tiềm năng tăng trưởng bền vững và nằm trong ‘rổ’ quan tâm của các quỹ ngoại”, chuyên gia VCBS khuyến nghị.

Trong ngắn hạn, chuyên gia phân tích độc lập Huỳnh Hoàng Phương cho rằng thị trường đã trải qua giai đoạn tích lũy để chờ đợi tin tức nâng hạng, do đó sẽ xuất hiện dòng tiền FOMO thời gian tới. Tuy nhiên, mức độ hưng phấn có thể kéo dài bao lâu vẫn khó thể đoán trước.

Thông tin nâng hạng hiện tại được công bố trùng với mùa báo cáo tài chính quý III, trong khi trước đó các công ty chứng khoán đã dự phóng tổng lợi nhuận thị trường có thể cải thiện khoảng 20%. Tuy nhiên theo ông Phương, đợt tăng giá trong tháng 7 và tháng 8 đã phản ánh phần lớn những yếu tố này. Do đó, chứng khoán khó thể tăng liên tục mà phải có các đợt điều chỉnh.

Nhìn chung về dài hạn, thị trường sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố cơ bản bao gồm tăng trưởng kinh tế và lợi nhuận doanh nghiệp, rủi ro tỷ giá. “Lịch sử cho thấy câu chuyện nâng hạng không phải là phép màu”, ông Hoàng Phương nhấn mạnh.

Ông dẫn chứng, Arab Saudi và Kuwait sau khi được công bố nâng hạng, chứng khoán đều giảm mạnh. Kuwait thậm chí vẫn tiếp tục sụt cùng chiều với giá dầu và chỉ “trở mình” khi được các quỹ theo dõi chỉ số chính thức giải ngân. Tại Trung Quốc, sau khi được thêm vào rổ thị trường mới nổi (EM), chứng khoán tăng ngắn rồi điều chỉnh rất lớn với biên độ 10% do thương chiến Mỹ – Trung và kinh tế tăng trưởng chậm lại. Ngay cả tại thời điểm được các quỹ giải ngân, thị trường cũng không nhảy bậc lên.

Đại diện duy nhất tăng mạnh sau khi được nâng hạng là Romania. Tuy nhiên, thời điểm đó rơi vào tháng 9/2020 – giai đoạn chứng khoán toàn cầu đều lập đỉnh.

“Sau giai đoạn hưng phấn ban đầu, thị trường phản ứng tích cực sẽ xảy ra chủ yếu đối với từng cổ phiếu riêng lẻ, đặc biệt là những doanh nghiệp có kết quả kinh doanh tốt”, chuyên gia dự đoán.

Thông tin trên được Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) công bố ngày 30/9. Dự báo tăng trưởng GDP lần này của ADB tăng 0,4% so với mức ngân hàng này đưa ra hai tháng trước.

Ông Nguyễn Bá Hùng, chuyên gia kinh tế ADB, nói việc nâng dự báo dựa trên nhiều yếu tố tích cực của nền kinh tế trong các tháng đầu năm. Trong đó, hoạt động xuất khẩu và đầu tư nước ngoài tiếp tục tăng, bất chấp ảnh hưởng từ thuế quan của Mỹ.

“Một trong số dấu hiệu tích cực là mức chịu thuế của Việt Nam không thiệt hơn nhiều so với các đối tác thương mại trong khu vực, giúp phát huy lợi thế cạnh tranh”, ông Hùng nói.

Trước đó, Ngân hàng UOB cũng nâng dự báo GDP Việt Nam năm nay lên 7,5%, tăng 0,6% so với mức trước đó. Còn Ngân hàng Thế giới (WB) cho rằng tăng trưởng kinh tế cả năm có thể đạt 6,6%, nhờ củng cố bởi mức tăng mạnh (7,5%) nửa đầu năm.

Việt Nam đặt mục tiêu GDP tăng 8,3-8,5% năm nay, tạo đà cho tăng trưởng hai chữ số giao đoạn tiếp theo.

Tính đến hết tháng 8, giá trị xuất khẩu của Việt Nam tăng 14,8%, đạt khoảng 306 tỷ USD. Mỹ là thị trường tăng mạnh nhất so với cùng kỳ, ở mức 26,4%. Các thị trường chính khác cũng ghi nhận tăng trưởng, ví dụ Trung Quốc (9,2%), Nhật Bản (9%).

Bên cạnh đó, dòng vốn FDI vào Việt Nam vẫn duy trì mạnh mẽ bất chấp thuế quan, với mức giải ngân tăng 8,8% so với cùng kỳ, đạt 15,4 tỷ USD. “Đây là mức cao nhất cho giai đoạn 8 tháng trong 5 năm vừa qua”, đại diện ADB nói. Ông thêm rằng việc các doanh nghiệp nước ngoài hiện hữu tăng đầu tư thể hiện niềm tin của họ vào thị trường và cơ hội ở Việt Nam.

Phân tích kỹ hơn, chuyên gia ADB nói hai chỉ số thành phần FDI (giải ngân và vốn đăng ký mới) có mức tăng, giảm ngược chiều. Trong khi nhà đầu tư nước ngoài giải ngân mạnh, vốn đăng ký mới lại giảm 8,1%. Điều này phản ánh sự “lưỡng lự” của các nhà đầu tư mới giữa bất ổn thương mại toàn cầu.

Bên cạnh đó, ADB dự báo tăng trưởng sẽ chậm trong các tháng còn lại năm nay, bởi hoạt động xuất khẩu bắt đầu chịu tác động từ thuế đối ứng mới, có hiệu lực từ đầu tháng 8. Hiện mức thuế Mỹ áp với Việt Nam là 20%.

Thêm vào đó, tăng xuất khẩu mạnh mẽ trong 8 tháng đầu năm mang nhiều tính thời điểm, khi doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất, tránh thuế quan mới của Mỹ. Điều này khiến sản lượng xuất khẩu tăng nhanh trong thời gian ngắn và dự kiến sụt giảm trong các tháng cuối năm.

Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) về 50 – mức cân bằng, sau khi tăng trưởng tích cực vào tháng 7 – thể hiện đơn hàng tương lai đã chững lại trong tháng 8. “Đây là dấu hiệu cho thấy đơn hàng thời gian tới chưa chắc tăng”, ông Hùng nói, thêm rằng nền kinh tế vẫn vững vàng trong giai đoạn 2025-2026, nhờ chính sách tài khóa và tiền tệ mở rộng.

Ông Shantanu Chakraborty, Giám đốc quốc gia của ADB tại Việt Nam, nhận định sự phối hợp tốt hơn giữa thực thi hiệu quả chính sách tài khóa và tiền tệ sẽ giúp tránh gây áp lực quá mức lên các công cụ tiền tệ, bảo đảm ổn định kinh tế tài chính vĩ mô.

Thực tế, tăng trưởng tín dụng trong 8 tháng đầu năm tương đối cao, ở mức 18% so với mục tiêu 16% cho cả năm. Theo chuyên gia ADB, tăng trưởng tín dụng bên cạnh việc tạo đà tăng trưởng kinh tế cũng có thể xuất hiện rủi ro vĩ mô. Bởi mức tăng tín dụng ngắn hạn thường phản ánh vào các kênh đầu tư như vàng, chứng khoán.

Về dài hạn, khi nhu cầu đầu tư thực tăng lên, dòng tín dụng này sẽ được chuyển dịch vào hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. ADB khuyến nghị Việt Nam cần cải cách pháp lý toàn diện nhằm giải quyết các thách thức về biến đổi khí hậu, thúc đẩy năng lực cạnh tranh của khu vực tư nhân, hiện đại hóa hệ thống thuế và chuyển đổi số.

Tăng trưởng kinh tế năm 2026 được dự báo ở mức 6%, lạm phát 3,8%. Giá năng lượng toàn cầu giảm đã góp phần làm giảm chi phí vận tải, yếu tố chiếm tỷ trọng đáng kể trong rổ hàng hóa tiêu dùng.