VN-Index vẫn tích lũy gần 3 điểm sau phiên tăng mạnh hôm qua, nhưng áp lực chốt lời thể hiện rõ khi 45% lượng cổ phiếu trên sàn đỏ sắc.
Sau phiên bùng nổ ngày 6/12 khi tích lũy hơn 27 điểm, chỉ số đại diện sàn HoSE tiếp tục đi trên tham chiếu cả ngày. Buổi sáng, VN-Index có lúc kiểm tra mốc 1.275 điểm nhưng bất thành do thiếu động lực dẫn dắt từ nhóm bluechip mà chủ yếu chuyển sang các mã vừa và nhỏ. Sau đó, lệnh bán ra để chốt lời bắt đầu xuất hiện khiến chỉ số hạ độ cao.
Chứng khoán khá lình xình vào đầu giờ chiều, sau đó dao động trong biên độ hẹp. Lực bán chực chờ và lan tỏa hơn khi gần tới cuối phiên. VN-Index đóng cửa trên 1.270 điểm, tăng khoảng 2,6 điểm so với hôm qua.
Thị trường rơi vào trạng thái “xanh vỏ, đỏ lòng” khi có 204 cổ phiếu giảm giá, nhiều hơn so với 170 cổ phiếu tăng. Hai màu xanh – đỏ xen kẽ ở hầu hết nhóm ngành cho thấy sự phân hóa và không đồng thuận trong dòng tiền.
Riêng rổ VN30 hôm nay giảm nhẹ 0,27 điểm khi có 17 cổ phiếu kết phiên với sắc đỏ. Nhóm vốn hóa lớn chi phối lớn tới điểm số chung khi VIC, BID hay GVR tạo động lực nâng đỡ rất lớn. Ngược lại, HPG, VPB và MBB lại ảnh hưởng xấu tới VN-Index.
Sau một phiên gây bất ngờ cho nhà đầu tư, cổ phiếu chứng khoán hôm nay khá lặng sóng. Ngành này vẫn ghi nhận VDS tím trần nhưng thanh khoản không cao, một số mã giao dịch nhiều như SSI, HCM lại chỉ tăng lần lượt 2,5% và 1%. Ở phía đối diện, loạt cổ phiếu như VIX, VND, EVF đi lùi 1,4-2,2%.
Trạng thái thận trọng của nhà đầu tư được thể hiện phần nào khi thanh khoản sàn HoSE giảm gần 3.400 tỷ. Tổng giá trị giao dịch về quanh 17.600 tỷ đồng.
Khối ngoại vẫn mạnh dạn hơn khi duy trì xu hướng gom cổ phiếu ở phiên thứ hai liên tiếp. Họ mua ròng khoảng 358 tỷ đồng, nhưng đã sụt bớt 46% so với hôm qua. Ưu tiên của nhóm nhà đầu tư này là các mã SSI, HPG và MSN.
VN-Index xác lập phiên bùng nổ theo đà tăng nhưng nhà đầu tư cần giữ kỷ luật, tránh mua bằng mọi giá.
Sau ba phiên chịu áp lực điều chỉnh từ khu vực 1.260 điểm về vùng giá trung bình 20 phiên, VN-Index đã có ngày giao dịch tích cực khá bất ngờ. Trải qua phiên sáng lình xình, chỉ số đột ngột đi lên với hàng loạt cổ phiếu tím trần, dẫn dắt bởi nhóm chứng khoán – vốn nhạy cảm với diễn biến và triển vọng của thị trường – với nhiều đại diện như SSI, VCI, HCM, VIX, FTS…
Chốt phiên 5/12, VN-Index tích lũy hơn 27 điểm – mạnh nhất kể từ giữa tháng 8 – để đạt trên 1.267,5 điểm. Chứng khoán Việt Nam cũng tăng mạnh nhất châu Á.
Dòng tiền tích cực tham gia trong phiên chứng khoán khởi sắc. Tổng giá trị giao dịch sàn HoSE tăng hơn 7.100 tỷ lên vượt mốc 21.000 tỷ đồng. Đây là thanh khoản cao nhất trong hai tháng qua. Chia sẻ với VnExpress, ông Nguyễn Trọng Đình Tâm – Phó giám đốc Chiến lược đầu tư của Chứng khoán Thiên Việt (TVS) – nhận định phiên giao dịch hôm 5/12 đạt đủ điều kiện về giá và khối lượng của một phiên FTD (bùng nổ theo đà). FTD là thuật ngữ chỉ một phiên giao dịch đánh dấu sự bắt đầu của một xu hướng mới, chuyển từ giảm giá sang giai đoạn tăng giá. Tuy nhiên thời gian diễn ra hiện tại hơi muộn so với thông thường (nên từ 4-7 phiên so với phiên hồi phục đầu tiên).
Trạng thái hưng phấn của thị trường có thể được giải thích một phần từ kỳ vọng của các nhà đầu tư về đánh giá tích cực của FTSE Rusell trong buổi họp hôm qua. Kéo theo đó, triển vọng thị trường chứng khoán Việt Nam sớm được nâng hạng lên thị trường mới nổi hạng hai (Secondary Emerging Market) vào năm 2025 cũng tăng thêm.
Ở góc nhìn kỹ thuật, VN-Index đã quay trở lại trên hai đường xu hướng quan trọng là MA 20 ngày và MA 50 ngày. Trong phiên tới, quán tính tăng điểm có thể tiếp diễn vào đầu ngày tuy nhiên chỉ số cũng sẽ kiểm định trở lại vùng kháng cự 1.270-1.275 điểm
“Lưu ý FTD là phiên thể hiện xu thế thị trường tích cực trong ngắn hạn, không phải là phiên cho tín hiệu mua bằng mọi giá. Nhà đầu tư nên hạn chế FOMO tại các nhịp kéo rướn trong phiên tiếp theo và chỉ gom mua khi xuất hiện nhịp chỉnh trở lại”, ông Tâm nhấn mạnh.
Giao dịch chứng khoán tại công ty cổ phần chứng khoán Rồng Việt (quận 1, TP HCM), hồi tháng 10/2024. Ảnh: An Khương
Thực tế, phiên 5/12 có sự khác biệt lớn giữa hai buổi sáng – chiều. Chỉ sau giờ nghỉ trưa, thị trường gần như “lột xác” hẳn cả về điểm số lẫn thanh khoản khiến nhà đầu tư bất ngờ. Diễn biến trên không khỏi làm cho nhiều người hoài nghi về kịch bản bull trap (bẫy tăng giá).
VNDirect cho rằng xu hướng phục hồi của thị trường sẽ phụ thuộc vào các nhóm như chứng khoán, công nghệ, bất động sản khu công nghiệp và xuất khẩu. Nhà đầu tư theo dõi những nhóm cổ phiếu này để lên kế hoạch hành động chi tiết.
Nhìn chung, đa phần công ty chứng khoán đều đồng thuận rằng ngày 5/12 đã tạo được phiên bùng nổ theo đà, một số còn dự báo VN-Index có thể quay trở lại vùng đỉnh 1.300 điểm trong thời gian tới. Tuy nhiên, nhà đầu tư cũng nên cẩn trọng tránh mua đuổi mà cần giữ kỷ luật.
Chứng khoán Vietcombank (VCBS) cho rằng nhà đầu tư cân nhắc chốt lời ngắn hạn đối với các mã đã đạt mục tiêu. Trong những phiên tới có thể có nhịp rung lắc, họ khuyên nên tận dụng để mua vào nhưng lưu ý chỉ giải ngân từng phần và chỉ những cổ phiếu còn dư địa tăng nhiều, đang cho tín hiệu kiểm định vùng hỗ trợ hoặc kháng cự thành công khi có sự tham gia của dòng tiền.
Dự báo diễn biến tăng điểm nhanh trong thời gian ngắn sẽ gây tranh chấp và rung lắc cho thị trường quanh điểm hiện tại trong phiên giao dịch tiếp theo, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cũng có một số lưu ý với nhà đầu tư. Nhóm phân tích cho rằng có thể khai thác cơ hội ngắn hạn tại một số cổ phiếu có diễn biến khởi sắc từ vùng hỗ trợ. Tuy nhiên, nhà đầu tư vẫn cần cân nhắc diễn biến hồi phục để chốt lời ngắn hạn với các mã đã tăng nhanh đến vùng cản.
Áp lực bán mạnh lên và lan tỏa cuối phiên đẩy chỉ số VN-Index lùi hơn 9 điểm về sát mốc 1.240 điểm, giảm mạnh nhất hai tuần qua.
Chứng khoán chìm trong sắc đỏ cả ngày. Buổi sáng, lệnh bán được treo lên từ sớm khiến chỉ số đại diện sàn HoSE giảm ngay khi mở cửa phiên giao dịch trực tiếp. Tuy nhiên thanh khoản nhỏ giọt nên thị trường không lùi quá sâu, chủ yếu giữ khoảng cách 3-5 điểm so với tham chiếu.
Đầu giờ chiều, thị trường lình xình với biên độ giảm tương tự. Tuy nhiên sau 14h, nguồn cung cổ phiếu giá thấp xuất hiện nhiều hơn, lan tỏa rộng hơn, đẩy chỉ số chung lùi sâu thêm.
VN-Index đóng cửa ở 1.240,4 điểm, giảm hơn 9 điểm so với hôm qua. Đây là phiên điều chỉnh mạnh nhất của chứng khoán kể từ ngày 19/11.
Toàn sàn HoSE có 281 cổ phiếu giảm, nhiều gấp 2,6 lần so với số lượng cổ phiếu tăng. Riêng rổ VN30 có đến 25 mã giảm, khiến chỉ số đại diện cũng rơi hơn 11 điểm. Ảnh hưởng xấu nhất tới thị trường là cổ phiếu BID, VHM, CTG.
Dịch vụ tài chính – nhóm cổ phiếu có độ nhạy cảm cao với triển vọng thị trường chứng khoán – ghi nhận diễn biến tiêu cực nhất hôm nay. VND giảm 3,6% và hàng loạt mã trụ của ngành này như SSI, HCM, VCI, VIX, FTS cũng điều chỉnh quanh 1-2%. Sắc đỏ phủ gần kín bảng điện.
Trong phiên thị trường rơi điểm, thanh khoản cũng giảm theo. Tổng giá trị giao dịch trên sàn HoSE ghi nhận hơn 13.900 tỷ đồng, thấp hơn 1.700 tỷ so với phiên trước.
Khối ngoại tiếp tục bán ròng với lực mạnh hơn khi giá trị ghi nhận hơn 650 tỷ đồng, cao gần 3 lần hôm qua. Nhà đầu tư nước ngoài xả hàng mạnh hơn MWG và FPT.
Về phiên hôm nay, Chứng khoán Vietcombank (VCBS) nhận xét rằng thị trường đang kiểm định lại mốc 1.240-1.250 điểm nên khó tránh những nhịp rung lắc trong vùng này. Tuy nhiên vẫn có thể nhận thấy sự phân hóa giữa các cổ phiếu trên thị trường, theo đó mở ra cơ hội cho nhà đầu tư bắt đáy cho mục tiêu lướt sóng ngắn hạn. Cổ phiếu nên được quan tâm sẽ là các mã không phá vỡ xu hướng đi lên hoặc duy trì được dòng tiền và đang cho tín hiệu bứt phá từ vùng nền hỗ trợ đã được kiểm chứng.
Việc đánh thuế chuyển nhượng bất động sản theo năm sở hữu có thể giảm tình trạng đầu cơ, lướt sóng nhưng khó giúp hạ giá nhà, theo chuyên gia.
Tại tờ trình đề nghị xây dựng dự án Luật thuế thu nhập cá nhân (thay thế), Bộ Tài chính đề cập việc có thể thu thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng nhà đất theo thời gian sở hữu, tương tự một số quốc gia.
Bộ Tài chính cho rằng đánh thuế theo thời gian sở hữu sẽ giảm tình trạng đầu cơ, bong bóng bất động sản – vốn là nguyên nhân khiến giá nhà, đất tăng cao vừa qua.
Song theo giới phân tích việc thu thuế này khó giúp hạ giá nhà. Chuyên gia bất động sản Trần Khánh Quang cho biết việc áp thuế theo năm sở hữu sẽ tác động “rất lớn đến thị trường”.
Ông lý giải đầu tư bất động sản cũng mất nhiều chi phí gồm 2% thuế thu nhập cá nhân, 0,5% lệ phí trước bạ, khoảng 2% môi giới và các chi phí về vốn 8-10%. Trong khi đó, giá nhà, đất tăng bình quân 8-12% mỗi năm. Bởi vậy, theo ông Quang, lợi suất đầu tư địa ốc hiện nay có thể không bằng các kênh khác.
“Nếu áp dụng quy định đánh thuế này, nhà đầu tư buộc giữ bất động sản lâu hơn, có thể từ 1 năm trở lên, khiến chi phí vốn, lãi vay, chi phí cơ hội… tăng”, ông nói, cho rằng điều này có thể tạo ra hai tác động.
Đầu tiên là thị trường bất động sản giảm hấp dẫn với nhà đầu tư vì tỷ lệ sinh lời kém hoặc không còn lợi nhuận. Mặt khác, nhà đầu tư vẫn tham gia thị trường, nhưng giá địa ốc bị đẩy lên cao hơn để họ bù lại chi phí về vốn, thuế tăng thêm.
Theo khảo sát của VnExpress (25- 30/11) về có nên áp dụng cách thu thuế này không, với hơn 12.500 người tham gia, tỷ lệ phản đối “nhỉnh” hơn số ủng hộ,
Ông Phạm Đức Toản, CEO EZ Property cho rằng việc đánh thuế cá nhân chuyển nhượng bất động sản theo năm sở hữu với mục tiêu tăng thu ngân sách là đúng. Tuy nhiên, áp dụng quy định này với kỳ vọng giảm giá nhà đất, ông Toản nói “rất khó đạt được”.
“Người sở hữu bất động sản khi chuyển nhượng sẽ cộng mọi chi phí vào giá bán cuối cùng. Họ không trốn tránh các nghĩa vụ về thuế. Còn người mua vẫn chịu thiệt thòi nhiều nhất”, CEO EZ Property cho hay.
Theo ông, trường hợp chủ bất động sản vay ngân hàng, thua lỗ không còn khả năng chi trả, họ phải bán sớm thì cũng chịu “thiệt kép” khi phải nộp thêm thuế sở hữu theo năm.
Chuyên gia này nói rằng chính sách của cơ quan quản lý cần “gãi đúng chỗ ngứa”, không nên gây thêm khó khăn cho thị trường. Bởi thực tế giá nhà đất chỉ tăng mạnh ở Hà Nội và TP HCM, trong khi nhiều địa phương chững giá, thậm chí giảm.
Một góc dự án biệt thự, liền kề phía Tây Hà Nội. Ảnh: Giang Huy
Singapore là nước đang áp dụng chính sách này. Theo đó, nước này áp thuế 100% trên giá trị chênh lệch mua, bán bất động sản. Sau hai năm, thuế suất giảm còn một nửa. Chuyển nhượng nhà sau 3 năm sở hữu, thuế áp hạ còn một phần tư.
Tương tự, tại Đài Loan, giao dịch bất động sản thực hiện trong hai năm đầu sau khi mua, mức thuế là 45%. Trong 2-5 năm, thuế suất 35%; 5-10 năm thuế 20% và sau 10 năm là 15%.
PGS.TS Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) nói việc áp thuế bất động sản theo năm sở hữu là khả thi, giúp giảm bớt động lực mua bán để đẩy giá của nhóm đầu tư lướt sóng, phù hợp thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, ông Long nhận xét giải pháp này cần lộ trình cụ thể về thời điểm áp dụng, tiêu chí, mức đánh thuế… nhằm tránh gây cú “sốc” cho thị trường.
“Hiện hệ thống cơ sở dữ liệu, thông tin về thị trường bất động sản chưa hoàn thiện. Thông tin giá trị chuyển nhượng chưa minh bạch, bởi tình trạng giao dịch hai giá diễn ra phổ biến nhiều năm qua”, chuyên gia Ngô Trí Long lưu ý.
Tương tự, TS Nguyễn Ngọc Tú, nguyên Tổng biên tập Tạp chí Thuế – hiện là giảng viên trong lĩnh vực này nói không nên xem việc đầu tư, tích lũy bất động sản là xấu bởi nó tạo tính thanh khoản cho thị trường.
Theo ông, chủ trương đánh thuế đầu cơ lướt sóng, người sở hữu nhiều nhà đất bỏ hoang là cần thiết, nhưng cần nghiên cứu về sắc thuế, kỹ thuật áp thuế. Việc này sẽ giúp thu đúng, không ảnh hưởng đến người có nhu cầu thực.
Ông đề xuất nên nghiên cứu một sắc thuế mới, như thuế tài sản hay bất động sản, thay vì gộp chung khi sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân. “Loại thuế này chỉ tính trên lợi nhuận sau khi trừ đi chi phí đầu tư địa ốc của nhà đầu tư”, ông Tú gợi ý.
Để làm được, TS Tú cho rằng trước mắt, cơ quan quản lý cần tập trung xây dựng hệ thống thông tin, dữ liệu đất đai trên toàn quốc để thiết lập cơ sở thu đúng, thu đủ với người sử dụng, mua bán và chuyển nhượng bất động sản.
Trong khi đó, ông Trần Khánh Quang và Phạm Đức Toản nhận định để hạ giá nhà đất lúc này, các cơ quan quản lý cần tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho dự án bất động sản, tăng cung thị trường. Việc phát triển nhà ở xã hội tại các thành phố lớn cần đẩy nhanh, thực chất hơn.
Từ 1/1/2025, các sàn thương mại điện tử, nền tảng số phải khai, nộp thuế thay người bán trên các nền tảng này, theo Luật sửa đổi một số điều Luật Quản lý thuế.
Với gần 93% đại biểu tán thành, chiều 29/11, Quốc hội biểu quyết thông qua một luật sửa 9 luật liên quan tới lĩnh vực tài chính.
Theo sửa đổi một số điều Luật Quản lý thuế, sàn thương mại điện tử, nền tảng số (trong nước và nước ngoài) và các tổ chức có hoạt động kinh tế số khác phải khấu trừ, nộp thuế thay và kê khai số thuế đã khấu trừ cho người bán trên các nền tảng này.
Trường hợp người bán không thuộc đối tượng được khấu trừ, nộp thuế thay, họ phải trực tiếp đăng ký, khai và nộp thuế. Hồ sơ, thủ tục, cách thức và trách nhiệm kê khai, nộp thuế thay của các sàn thương mại điện tử, nền tảng số sẽ do Chính phủ quy định chi tiết.
Bên cạnh đó, các nhà cung cấp hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, nền tảng số (Facebook, Apple, Tiktok, Goolge…) phải trực tiếp hoặc ủy quyền đăng ký, khai và nộp thuế tại Việt Nam.
Quốc hội biểu quyết thông qua một luật sửa 9 luật liên quan lĩnh vực tài chính, chiều 29/11. Ảnh: Media Quốc hội
Báo cáo giải trình tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật trước khi Quốc hội bấm nút thông qua, ông Lê Quang Mạnh – Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách cho biết một số ý kiến cho rằng việc bỏ cụm từ “không có cơ sở thường trú tại Việt Nam” của các nhà cung cấp nước ngoài kinh doanh thương mại điện tử, nền tảng số là chưa phù hợp.
Tuy nhiên, Bộ Tài chính – cơ quan soạn thảo luật – khẳng định việc bỏ cụm từ này là phù hợp xu hướng quốc tế, đảm bảo quản lý công bằng. Việc này tạo cơ sở, hành lang pháp lý để cơ quan thuế đôn đốc các nhà cung cấp nước ngoài đăng ký, khai và nộp thuế qua Cổng thông tin điện tử dành cho nhà cung cấp nước ngoài và chống thất thu thuế trên các sàn thương mại điện tử, nền tảng số.
Đây là điểm mới so với hiện nay, khi người bán trên sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Tiktok Shop… phải tự kê khai, nộp thuế và chịu trách nhiệm. Các sàn online chỉ có nghĩa vụ cung cấp thông tin cho cơ quan thuế.
Hiện khoảng 102 nhà cung cấp nước ngoài như Meta (Facebook), Google, Tiktok, Netflix, Google… đã kê khai, nộp thuế qua cổng thông tin điện tử của ngành. Lũy kế từ tháng 3/2022 – thời điểm cổng thông tin dành cho các nhà cung cấp nước ngoài vận hành, các doanh nghiệp ngoại đã nộp trên 18.600 tỷ đồng. Ngoài ra, số thuế do Việt Nam khấu trừ nộp thay nhà cung cấp từ khi vận hành cổng khoảng 4.050 tỷ đồng.
Với sàn thương mại điện tử trong nước, ngành thuế bắt đầu thu từ năm nay. Trong đó, riêng Hà Nội đã thu được khoảng 35.000 tỷ đồng tính tới đầu tháng 11.
Luật vừa thông qua cũng bổ sung quy định về xử phạt hành chính với kiểm toán độc lập. Theo đó, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm thì tuỳ tính chất, mức độ bị xử phạt hành chính, truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc chịu biện pháp quản lý Nhà nước. Trường hợp gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định.
Mức phạt tiền tối đa với vi phạm của kiểm toán độc lập là 2 tỷ đồng với tổ chức, 1 tỷ với cá nhân. Thời hiệu xử phạt hành chính là 5 năm. Chính phủ quy định chi tiết việc xử phạt này.
Thảo luận trước đó, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết có ý kiến đề nghị làm rõ mức xử phạt hành chính, bảo đảm tính răn đe. Cũng có ý kiến đề nghị chỉ tăng mức xử phạt tối đa gấp 2 lần hiện nay và thời hiệu xử phạt là 2 năm, do nhu cầu nhân sự kiểm toán còn thiếu so với quy mô thị trường.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhìn nhận đây là mức phạt tiền tối đa, chỉ áp dụng với một số vi phạm nghiêm trọng chuẩn mức kiểm toán, chưa tới mức truy cứu trách nhiệm hình sự. Cơ quan thường trực của Quốc hội đề nghị Chính phủ rà soát, đánh giá tác động và có mức xử phạt với từng hành vi, khi xây dựng nghị định hướng dẫn.
Quốc hội đồng ý bổ sung 55.000 tỉ đồng để các bộ, ngành, địa phương thực hiện tăng lương cơ sở lên 2,34 triệu đồng/tháng từ 1.7.
Chiều 30.11, tại phiên bế mạc, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết kỳ họp 8 Quốc hội khóa XV. Tại nghị quyết, Quốc hội đã đồng ý bổ sung 55.000 tỉ đồng để các bộ, ngành địa phương thực hiện việc tăng lương cơ sở lên 2,34 triệu đồng/tháng từ 1.7 vừa qua.
Kỳ họp 8 Quốc hội khóa XV đã bế mạc chiều 30.11
ẢNH: GIA HÂN
Nguồn ngân sách 55.000 tỉ đồng này được lấy từ nguồn tích lũy cải cách tiền lương của ngân sách T.Ư sẽ được bổ sung vào dự toán thu và dự toán chi ngân sách nhà nước năm 2024.
Số tiền 55.000 tỉ đồng sẽ được dùng để chi cải cách tiền lương cho Bộ Quốc phòng, Bộ Công an. Nội dung này đã được Chính phủ trình tại Tờ trình số 54/TTr-CP của Chính phủ.
Số còn lại sau khi đã bổ sung cho Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và 2.980 tỉ đồng trong cân đối ngân sách nhà nước, Quốc hội giao Chính phủ quyết định bổ sung dự toán chi cải cách tiền lương năm 2024 cho các bộ, cơ quan T.Ư và địa phương như Tờ trình số 54/TTr-CP của Chính phủ.
Quốc hội yêu cầu Chính phủ khẩn trương thực hiện phân bổ nhiệm vụ chi này cho các bộ, ngành, địa phương, bảo đảm tính kịp thời.
Chính phủ chịu trách nhiệm về nội dung đề xuất bảo đảm tuân thủ quy định pháp luật, tính chính xác của thông tin, số liệu báo cáo, sự cần thiết, tính đầy đủ, hợp lý, tuân thủ tiêu chuẩn, định mức, chế độ chi bảo đảm đúng quy định pháp luật. Đồng thời, khẩn trương tổ chức thực hiện, bảo đảm đúng mục đích, hiệu quả ngân sách nhà nước.
Tổng thư ký Quốc hội Lê Quang Tùng trình bày dự thảo Nghị quyết kỳ họp 8 trước khi Quốc hội thông qua
ẢNH: GIA HÂN
Triển khai 3 dự án quan trọng của Văn phòng T.Ư Đảng
Cạnh đó, Quốc hội cũng đồng ý cho phép thực hiện một số cơ chế, giải pháp cấp bách cần thiết để triển khai 3 dự án quan trọng của Văn phòng T.Ư Đảng như đề xuất của Chính phủ tại Tờ trình số 56/TTr-CP ngày 27.11 vừa qua.
Quốc hội cũng giao Chính phủ chỉ đạo tổ chức triển khai, thực hiện các dự án bảo đảm tiến độ, chất lượng, tiết kiệm, hiệu quả, không để xảy ra tiêu cực, thất thoát, lãng phí ngân sách nhà nước.
Tại nghị quyết, Quốc hội cũng giao Chính phủ tổng kết và báo cáo tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV (cuối năm 2025) về kết quả thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia; đồng thời đề xuất chương trình mục tiêu quốc gia cho giai đoạn 2026 – 2030.
Quốc hội cũng cho phép kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân nguồn vốn các chương trình mục tiêu quốc gia năm 2024 (bao gồm cả vốn năm 2022, năm 2023 được chuyển nguồn sang năm 2024) đến hết ngày 31.12.2025.
Giá yen tăng 1,2% so với đôla Mỹ, khi nhà đầu tư đặt cược Nhật Bản nâng lãi suất tháng tới.
Ngày 29/11, yen Nhật có thời điểm lên 149,77 JPY đổi một USD. Đây là lần đầu tiên nội tệ Nhật Bản chạm mốc này kể từ ngày 21/10. Hiện tại, tỷ giá là 150 JPY một USD.
“Yen đang trong đà tăng. Khi khối lượng giao dịch vào dịp nghỉ lễ thấp đi, rất ít yếu tố có thể chặn lại đà tăng này”, Matt Simpson – nhà phân tích thị trường tại City Index cho biết.
Diễn biến tỷ giá USD/JPY một năm qua. Đồ thị: Reuters
Yen mạnh lên khi nhà đầu tư ngày càng kỳ vọng Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) nâng lãi suất trong phiên họp ngày 19/12. Xác suất nâng lãi thêm 25 điểm cơ bản tháng tới hiện là 57%.
Khả năng này tăng lên sau khi Nhật Bản công bố chỉ số giá tiêu dùng (CPI) cơ bản (không tính giá thực phẩm) tháng 11 của Tokyo. Theo đó, CPI tăng 2,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Mức này cao hơn mục tiêu 2%, nhỉnh hơn dự báo của thị trường (2,1%) và mạnh hơn đáng kể so với số liệu tháng 10 (1,8%).
Dù vậy, các nhà phân tích tại Công ty Chứng khoán Mizuho cho rằng BOJ sẽ vẫn giữ nguyên lãi suất tháng tới. “Thị trường đang phản ứng quá đà với số liệu CPI”, các nhà phân tích nhận xét.
Yen Nhật còn tăng giá do nhu cầu trú ẩn, khi Tổng thống đắc cử Donald Trump tuần này dọa áp thuế nhập khẩu với hàng hóa Mexico, Canada và Trung Quốc. Tuần này, yen đã tăng 3% – mạnh nhất kể từ tháng 7/2023.
Không chỉ yen, hầu hết tiền tệ lớn khác đều tăng giá so với USD. Bảng Anh, đôla New Zealand và nhân dân tệ Trung Quốc đều lên cao nhất hơn một tuần so với đôla Mỹ. Bảng hiện tăng 0,2% lên 1,27 GBP một USD. Euro tăng 1,4%, lên 1,05 EUR một USD. Dù vậy, từ đầu tháng, euro đã giảm 2,8% – tệ nhất kể từ tháng 5/2023.
Nhân dân tệ hiện tăng 0,3% lên 7,23 CNY một USD. Đôla New Zealand tăng 0,45%, đổi được 0,59 USD – cao nhất hơn một tuần.
Dollar Index – đo sức mạnh của đồng bạc xanh với rổ tiền tệ lớn – hiện giảm 0,2% về 105,8 điểm. Có lúc, chỉ số này xuống thấp nhất 2 tuần. Dù vậy, tính chung cả tháng, đôla Mỹ đã tăng hơn 2%, do nhà đầu tư kỳ vọng chiến thắng của ông Trump sẽ có lợi cho đồng tiền này.
Ngày 29/11, khu vực đồng euro sẽ nhận báo cáo lạm phát tháng 11, nhiều khả năng ảnh hưởng đến tốc độ cắt giảm lãi suất của Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB). Quan chức ECB Francois Villeroy de Galhau hôm 28/11 cho rằng cơ quan này nên cởi mở với khả năng giảm lãi suất mạnh tay tháng tới.
Đòn đánh thuế của Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên không làm thay đổi nền kinh tế Mỹ, nhưng ở nhiệm kỳ thứ hai có thể sẽ khác, theo chuyên gia.
Ông Donald Trump từng áp thuế với hàng hóa nước ngoài trong nhiệm kỳ đầu, khởi động với pin năng lượng mặt trời và máy giặt vào 2018. Sau đó, thép và nhôm xuất đến Mỹ cũng chịu thêm thuế, kể cả xuất xứ từ đồng minh.
Đáng kể nhất là đợt tăng thuế với hàng Trung Quốc, dẫn đến xung đột thương mại Mỹ – Trung. Hai nước đạt được một thỏa thuận vào 2020, nhưng các cam kết mua hàng Mỹ của Trung Quốc chưa bao giờ thành hiện thực.
Khi Trump nhậm chức vào 2017, chính phủ liên bang thu về xấp xỉ 35 tỷ USD từ thuế nhập khẩu và các khoản phí liên quan. Con số này tăng hơn gấp đôi, lên gần 71 tỷ USD vào 2019, theo số liệu từ Văn phòng Quản lý và Ngân sách (OMB).
Mức này có vẻ đáng kể nhưng so với quy mô nền kinh tế Mỹ thì vẫn nhỏ. Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) nước này hiện khoảng 29.300 tỷ USD, theo Cục Phân tích kinh tế Mỹ (BEA). Tức là, thuế quan thu được chiếm chưa đến 0,3% GDP.
Vì vậy, theo các chuyên gia, tác động của đòn đánh thuế trong nhiệm kỳ đầu hầu như không rõ nét với kinh tế Mỹ. Các nghiên cứu cho rằng cuộc chiến thuế quan với Trung Quốc không mang lại lợi ích kinh tế nào cho các cộng đồng bị ảnh hưởng bởi việc chuyển sản xuất ra nước ngoài.
Vốn đầu tư nhà máy không tăng vọt như mục tiêu mang việc làm trở về của ông Trump. Thay vào đó, nhiều công ty Mỹ chọn phương án tìm kiếm nhà cung cấp thay thế Trung Quốc. Các nghiên cứu cũng cho thấy nền kinh tế lớn nhất thế giới có thể đã hy sinh một phần “sức mạnh mềm” khi người Trung Quốc ít xem phim Hollywood hơn.
Ông Donald Trump tại sự kiện vận động tranh cử ở Raleigh, Bắc Carolina, ngày 4/11. Ảnh: AFP
Tuy nhiên, lần này giới chuyên gia cảnh báo mối đe dọa về thuế của Tổng thống đắc cử có thể sẽ khác. Ông Trump cho biết sẽ áp thuế nhập khẩu 25% với toàn bộ hàng từ Mexico và Canada, bổ sung 10% thuế với hàng Trung Quốc ngay khi nhậm chức. Việc này nhằm siết chặt kiểm soát ma túy, nhất là fentanyl và nhập cư bất hợp pháp.
“Rõ ràng sẽ có thêm nhiều thuế quan nữa”, Michael Stumo, CEO tổ chức Coalition for a Prosperous America – một nhóm ủng hộ thuế nhập khẩu để hỗ trợ ngành sản xuất trong nước, cho biết.
So với nhiệm kỳ đầu, các mức thuế mới ông Trump đề xuất có quy mô lớn và mang lại những tác động đáng kể hơn. Nếu Mexico, Canada và Trung Quốc đối mặt với các mức thuế bổ sung mà ông tuyên bố vừa qua, số tiền thuế Mỹ thu được có thể lên tới 266 tỷ USD, chưa tính đến gián đoạn thương mại và các biện pháp trả đũa.
Chi phí này có khả năng sẽ do các gia đình Mỹ, nhà nhập khẩu, cùng các công ty trong và ngoài nước trả, thông qua giá cả cao hơn hoặc lợi nhuận thấp. Melquiades Flores, chủ công ty bán buôn nông sản M&M Tomatoes and Chile tại Los Angeles cho biết khách hàng sẽ phải chịu giá cao hơn. “Bất kể họ tính thuế bao nhiêu, giá tăng và người tiêu dùng gánh chịu”, ông nói.
Goldman Sachs ước tính lạm phát cơ bản theo chỉ số giá tiêu dùng cá nhân (PCE) tăng 0,9% khi các mức thuế được thực hiện. Dù lạm phát hạ nhiệt, tốc độ đã chậm lại. So với cùng kỳ 2023, PCE tháng 10 tăng 2,3% so với mức 2,1% vào tháng 9.
Joe Brusuelas, kinh tế trưởng thị trường Mỹ tại công ty kiểm toán RSM cho biết kênh nhập khẩu hàng hóa đã góp phần kéo giảm lạm phát hai năm qua. “Tuy nhiên, khả năng giá cả leo thang kéo theo chi phí trong khu vực dịch vụ tăng lên”, ông nói.
Các cựu quan chức chính quyền Biden cảnh báo việc doanh nghiệp lợi dụng điều chỉnh thuế để tăng giá hàng hóa. Điều này từng xảy ra hồi 2022, khi xung đột Nga – Ukraine tạo cơ hội cho thương nhân đẩy giá lương thực và năng lượng đi lên.
“Tôi lo ngại về các mức thuế không phân biệt áp dụng cho nhiều quốc gia ngoài Trung Quốc. Điều này có thể tạo điều kiện cho doanh nghiệp tăng giá vô tội vạ”, bà Jen Harris, cựu quan chức Nhà Trắng dưới thời Biden, hiện là Giám đốc Sáng kiến kinh tế và xã hội Quỹ William & Flora Hewlett nhận xét.
Đảng Dân chủ và các tổ chức doanh nghiệp cũng lên tiếng về rủi ro từ các mối đe dọa áp thuế của ông Trump. Các đảng viên Dân chủ tại Hạ viện đưa ra luật để tước bỏ khả năng áp thuế đơn phương của Tổng thống. Họ cảnh báo rằng chúng có thể dẫn đến giá ôtô, giày dép, nhà ở và hàng tạp hóa leo thang.
Ngoài ra, những lời đe dọa thuế quan của ông Trump tạo cảm giác bất định, khi các công ty và quốc gia chờ đợi điều chỉnh cụ thể để đánh giá mức độ ảnh hưởng.
“Chúng ta biết các ưu tiên chính sách kinh tế chính của chính quyền Trump sắp tới, nhưng không biết chúng sẽ được thực hiện như thế nào hoặc khi nào”, Greg Daco, kinh tế trưởng thị trường Mỹ tại EY-Parthenon bình luận.
Với Tổng thống đắc cử, thuế là công cụ đã được thử nghiệm vào nhiệm kỳ đầu và dường như ít gây tranh cãi về mặt chính trị hơn. Các mức thuế ông áp đặt với hàng Trung Quốc được Tổng thống Joe Biden duy trì, thậm chí mở rộng. Quan chức chính quyền Biden từng xem xét việc dỡ bỏ để giảm áp lực lạm phát, nhưng họ nhận ra rằng chúng khó có thể giúp ích đáng kể.
Michael Stumo nói thuế quan “mới và độc đáo đến mức khiến mọi người hoảng sợ vào năm 2017”, nhưng hiện chúng được Mỹ và các quốc gia khác coi là một phần trong bộ công cụ chính sách.
Trong buổi tọa đàm chiều nay do Cổng thông tin điện tử Chính phủ tổ chức, PGS. TS. Đinh Trọng Thịnh dẫn số liệu từ Bộ Thông tin và truyền thông cho biết, theo thống kê nửa đầu năm về hàng hóa nhỏ di chuyển qua biên giới, mỗi tháng có khoảng 1,3-1,9 tỷ USD hàng hóa không phải đóng thuế.
“Những hàng hóa này rõ ràng khi đóng thuế đã là một con số rất lớn. Bình quân một ngày khoảng 50 triệu USD ra – vào thị trường Việt Nam, nhưng chúng ta hoàn toàn miễn. Như vậy cơ chế chính sách đang không phù hợp”, ông Thịnh nhận xét.
Shipper một hãng chuyển phát tại Hà Nội kiểm tra đơn hàng trước khi giao cho khách, cuối tháng 1. Ảnh: Phương Dung
Chuyên gia dẫn chứng thực tế ở Liên minh châu Âu, từ tháng 1/2021 đã bỏ quy định miễn thuế với những hàng hóa có giá trị dưới 22 euro hay tại nước Anh, hàng hóa dưới 135 bảng Anh giờ đây phải đóng thuế. Quốc gia cùng khu vực như Thái Lan cũng đánh thuế đồng bộ tất cả hàng hóa ra – vào với mức 7%. Theo ông Thịnh, không kể nhỏ hay lớn, nếu mỗi ngày có 4-5 triệu đơn qua biên giới, con số thất thoát là rất lớn.
Vì thế, chuyên gia cho rằng hoàn chỉnh các cơ chế chính sách là việc cần làm ngay và phải phù hợp với từng điều kiện, theo đúng thông lệ. Năm 2010 bằng Quyết định 78, Chính phủ đề nghị không thu thuế đối với những khoản nhỏ dưới 1 triệu đồng để giải tỏa vấn đề thông quan và kiểm tra hải quan. Nhưng hiện tại với kinh tế số, chỉ cần một giây đã có đầy đủ thông tin nên theo ông Thịnh không phải miễn như trước.
Thứ hai, phải xây dựng cơ sở dữ liệu lớn và kho dữ liệu. Kho này không chỉ phục vụ cho cơ quan thuế để thu đúng và đủ, mà còn phục vụ cho việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cũng như việc bảo vệ an sinh xã hội. Tiếp theo là việc ứng dụng công nghệ để quản lý hoạt động thương mại điện tử cho phù hợp và chặt chẽ.
Việc tuyên truyền để người kinh doanh chủ động nộp thuế đúng và đủ cũng là điều phải thực thi. Trên cơ sở như vậy, kể cả các chủ thể không có pháp nhân ở Việt Nam nhưng người tiêu dùng vẫn có quyền đòi hỏi, buộc họ phải nộp thuế cho Chính phủ.
“Kết hợp giữa các Bộ, ban, ngành, giữa tuyên truyền, quảng cáo và ý thức của người dân đối với hoạt động quản lý và thu thuế từ thương mại điện tử sẽ là cơ sở để chúng ta có thể quản lý thương mại điện tử một cách phù hợp và sâu sát hơn”, PGS. TS. Đinh Trọng Thịnh nói thêm.
Doanh thu thuế từ thương mại điện tử tăng đều qua các năm, từ 83.000 tỷ (2022), lên 97.000 tỷ (2023) và chỉ trong 7 tháng đầu năm nay đã đạt hơn 78.000 tỷ đồng. Sự gia tăng mạnh mẽ này không chỉ đến từ các doanh nghiệp trong nước, mà còn từ các nền tảng quốc tế như Google, Facebook và Amazon.
Bên cạnh đó, Tổng cục Thuế chủ động triển khai nhiều biện pháp như xây dựng cơ sở dữ liệu quản lý thuế, phối hợp với các bộ, ngành trong việc chia sẻ dữ liệu và kết nối UBND các tỉnh, thành phố. Đặc biệt, cơ sở dữ liệu từ các ngành như ngân hàng và viễn thông đã được đồng bộ, giúp công tác quản lý và thu thuế đạt hiệu quả cao hơn. Tuy nhiên, thương mại điện tử, với tính linh hoạt và giao dịch xuyên biên giới, vẫn đặt ra những thách thức mới
PGS. TS. Đinh Trọng Thịnh (ngồi giữa) và bà Nguyễn Thị Lan Anh – Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa và hộ kinh doanh, cá nhân thuộc Tổng cục Thuế (ngồi bên phải) trong buổi tọa đàm chiều nay. Ảnh: VGP
Bà Nguyễn Thị Lan Anh – Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa và hộ kinh doanh, cá nhân thuộc Tổng cục Thuế – cho hay Bộ Tài chính cũng đang trình Chính phủ sửa Nghị định 12, trong đó đề xuất các tổ chức, cá nhân, các hộ kinh doanh có thể ủy quyền cho các sàn giao dịch điện tử để các sàn này có thể xuất hóa đơn thay. Thông qua giải pháp này, tất cả giao dịch thương mại điện tử dù lớn hay nhỏ, giá trị bao nhiêu, cũng sẽ được xuất hóa đơn đầy đủ.
Xuất hóa đơn đầy đủ sẽ hỗ trợ quản lý thuế, quản lý doanh thu và quản lý giao dịch có hợp pháp hay không. Mặt khác, việc này cũng giúp người bán hàng chứng minh được nguồn gốc hàng hóa. Theo bà Lan Anh, lúc đó, hàng hóa trong thị trường Việt Nam có thể nâng cao tính cạnh tranh, chống hàng giả, hàng nhái và kém chất lượng. Đặc biệt giải pháp này sẽ bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Ngoài quy định về hóa đơn, Bộ Tài chính cũng trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung Luật Thuế giá trị gia tăng. Cơ quan này đề xuất bỏ quy định miễn thuế giá trị gia tăng với hàng hóa nhỏ lẻ.
“Không chỉ Việt Nam mà tất cả quốc gia cũng đang chú ý đến việc này và họ cũng có đề xuất như vậy. Dự thảo luật mới đã đưa quy định trên để hoàn thiện chính sách với hoạt động thương mại điện tử”, Vụ trưởng nói.
Công nghệ AI và Big data giúp ngành thuế phân tích lượng dữ liệu khổng lồ, từ đó phát hiện và xử lý các trường hợp vi phạm thuế hiệu quả.
Năm 2023 đánh dấu bước tiến lớn trong tiến trình chuyển đổi số công tác quản lý thuế, như: triển khai bản đồ số hộ kinh doanh; vận hành hệ thống phân tích cơ sở dữ liệu và quản lý hóa đơn điện tử dựa trên cơ sở phân tích dữ liệu lớn (Big Data) và trí tuệ nhân tạo (AI) để tăng cường quản lý thuế, quản lý hóa đơn, kiểm soát, phòng, chống gian lận trong hoàn thuế, phát hiện nhanh các trường hợp gian lận…
Cụ thể, AI giúp ngành thuế, phân tích dữ liệu; tự động kiểm tra hồ sơ khai thuế, hóa đơn điện tử; đánh giá rủi ro của từng người nộp thuế; tự động hóa quy trình. Trong đó Big data được sử dụng để quản lý thuế theo ngành kinh tế, giúp đánh giá hiệu quả hoạt động thuế của từng ngành; hay sử dụng để dự báo số thu ngân sách, giúp cơ quan thuế có kế hoạch thu ngân sách nhà nước phù hợp.
Với cơ sở dữ liệu lớn của hóa đơn điện tử, Tổng cục Thuế thực còn nghiên cứu áp dụng một số công nghệ mới để phân tích dữ liệu như giải pháp xử lý ngôn ngữ tự nhiên nhận diện tên hàng hóa dịch vụ trên hóa đơn điện tử; tìm giá bất thường của hàng hóa; xây dựng các chuỗi mua bán một số mặt hàng như tinh bột sắn, dăm gỗ, điện thoại di động và máy tính bảng, phát hiện các trường hợp người nộp thuế có dấu hiệu rủi ro trong tuân thủ pháp luật thuế.
Năm qua, Tổng cục thuế cũng đã thực hiện Đề tài khoa học“Nghiên cứu giải pháp áp dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để phân tích rủi ro tuân thủ nghĩa vụ thuế thu nhập doanh nghiệp của người nộp thuế”.
Đề tài đã nghiên cứu các giải pháp áp dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để phân tích rủi ro tuân thủ nghĩa vụ thuế thu nhập doanh nghiệp của người nộp thuế, đồng thời mở ra hướng mới trong công tác ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo vào quản lý rủi ro trong quản lý thuế.
Các nội dung của đề tài tập trung vào: Thí điểm xây dựng ngân hàng tiêu chí, chỉ số rủi ro và áp dụng phần mềm và kiểm chứng, thí điểm mô hình AI để phân tích rủi ro tuân thủ nghĩa vụ thuế thu nhập doanh nghiệp của người nộp thuế sử dụng các kỹ thuật tiền xử lý dữ liệu để kiểm tra dữ liệu, phát hiện khác biệt của dữ liệu để xử lý làm sạch, hiệu chỉnh, dữ liệu khi đã được chuẩn hóa là cơ sở cho việc phân tích. Đề tài còn tập trung dự báo trong một mô hình AI sử dụng kết hợp các thuật toán phân cụm như K-means, K-Medoids, Local Outliers Factor,…, từ đó, tìm ra đối tượng bất thường; huấn luyện máy học (không giám sát, có giám sát) để xây dựng mô hình đánh giá rủi ro dựa trên các thuật toán như Quantile Regression, Logistic Regression, Decision Tree, Isolation Forest, Logistic Regression-ScoreCard.
Kết quả là hơn 273.000 doanh nghiệp hoạt động trên hai năm tính đến thời điểm năm 2019, thuật toán phân cụm xác định 15.625 doanh nghiệp có bất thường; thực hiện dán nhãn và thực hiện phân lớp, xác định mô hình dự báo với kết quả đưa ra 12.098 doanh nghiệp (chiếm tỷ lệ 4,4%) có dấu hiệu rủi ro (điểm rủi ro dưới ngưỡng tham số xác lập trên hệ thống).
Bên cạnh hiệu quả mang lại, công tác quản lý tuân thủ pháp luật thuế vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Theo Tổng cục Thuế, số lượng người nộp thuế lớn,gây áp lực cho công tác quản lý. Cụ thể, hơn 920.000 doanh nghiệp đang hoạt động, trên 3 triệu hộ kinh doanh, cùng với khoảng 29 triệu mã số thuế thu nhập cá nhân…
Hồ sơ, dữ liệu thuế ngày càng lớn, đòi hòi thời gian, nhân lực đáp ứng công tác quản lý thuế ngày một cao. Hệ thống hóa đơn điện tử đã tiếp nhận, quản lý hơn 7 tỷ hóa đơn điện tử; số lượng hồ sơ khai thuế (tổ chức, cá nhân) hơn 155 triệu hồ sơ khai thuế; Số lượng báo cáo tài chính doanh nghiệp và quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp hơn 16,2 triệu. Ngoài ra, tình trạng trốn thuế, gian lận thuế còn phổ biến, gây thất thoát ngân sách nhà nước.
Để ứng dụng tốt trí tuệ nhân tạo AI, Bigdata trong công tác quản lý tuân thủ pháp luật thuế, ngành Thuế cũng đứng trước một số thách thức như việc ứng dụng AI và big data cần có hạ tầng công nghệ hiện đại, đồng bộ;cần có đội ngũ nhân lực có trình độ chuyên môn cao để vận hành và quản lý hệ thống AI và big data. Ngoài ra, cần có khung pháp lý hoàn chỉnh để điều chỉnh việc ứng dụng AI và big data trong công tác quản lý thuế.